Άνθρωποι από καλαμπόκι

Όταν η CIA "αγάπησε" τη Λατινική Αμερική, Part ΙVa (οf VI)
Τετάρτη, Ιανουαρίου 17, 2007

Το φιάσκο στον κόλπο των Χοίρων δεν σήμανε όπως πολλοί πιστεύουν τον τερματισμό αλλά την αφετηρία της αποφασιστικότητας του Κένεντυ προκειμένου να κλείσει το θέμα του κινδύνου για τις ΗΠΑ που άκουγε στο όνομα Fidel Castro - η στιγμή που ο Κάστρο έπαψε πια να αποτελεί εχθρό κληρονομημένο από την εποχή διακυβέρνησης Άιζενχάουερ. Το ζητούμενο για τον Κέννεντυ, όταν στράφηκε στον στρατηγό Maxwell Taylor τον Απρίλιο του 1961, δεν ήταν να μετακυλήσει το βάρος της ευθύνης για την αποτυχία αλλά να διαπιστωθούν ποια ήταν τα λάθη και οι παραλείψεις που οδήγησαν σ' αυτήν. Στόχος; Η επόμενη επιχείρηση στην Κούβα να μην έχει την ίδια κατάληξη.

Ο στρατηγός Taylor, γνωρίζοντας καλά την εμμονή του Κέννεντυ σε μη-συμβατικές και περιορισμένης έκτασης συρράξεις, πρότεινε την μετακίνηση μάχιμων δυνάμεων από το Βιετναμ στην Λατινική Αμερική. Μετά την εγκατάσταση του Taylor στον Λευκό Οίκο στις 4 Ιουλίου 1961, ως εκπρόσωπου πια του προέδρου επί στρατιωτικών υποθέσεων, δημιουργήθηκε το τμήμα Counter Insurgency (CΙ) τα μέλη του οποίου άρχισαν να συναντώνται τακτικά από το φθινόπωρο του ίδιου έτους.

Η πρώτη υπόθεση που η ομάδα ανέλαβε να διευθετήσει δεν ήταν άλλη από αυτήν της Κούβας. Ήδη από το 1961, όμως, η CIA είχε ενεπλακή στο Βιετνάμ και το Λάος υπό την ηγεσία του σταθμάρχη της στη Σαϊγκόν, William Colby. Η Κούβα παρ' όλ' αυτά αποτελούσε το πρωτο μέλημα του Κέννεντυ. Για το λόγο αυτό συστήθηκε ο ειδικός τόμεας SGA (Special Group Augmented) και υπό την καθοδήγηση του ταγματάρχη Edward G. Lansdale ξεκίνησε η επιχειρήση Mongoose που στόχο θα είχε την ανατροπή του Κάστρο. Καμμία επιχείρηση της κυβέρνησης Κέννετυ δεν έμεινε τόσο μακρυά από τα φώτα της δημοσιότητας, ούτε έτυχε τόσο στενής προσωπική επίβλεψης από τα δύο αδέρφια John και Robert (ιδίως από τον τελευταίο) όσο η επιχείρηση Mongoose. Αυτό μαρτυρούσε άλλωστε και η επιλογη του επικεφαλής της επιχείρησης. Ο Lansdale δεν ήταν τυχαία επιλεγμένο πρόσωπο. Στο βιογραφικό του σημειωνόταν πλούσια πολεμική δράση σε Φιλιππίνες και Βιετνάμ, όπου είχε πολλάκις βοηθήσει τον Νgo Dihn Diem να επιβάλλει την απόλυτη κυριαρχία του στη χώρα, ενώ ήταν γνωστός και για τις ικανότητες του σε τακτικές "ανορθόδοξου πολέμου".

H σημασία της όλης επιχειρήσης δεν άργησε να γίνει εμφανής. Σε ένα από τα πρώιμα στάδια της, ο Sam Halpern, αξιωματούχος της CIA που λάμβανε μέρος στον σχεδιασμό της, ρώτησε τον Lawrence Houston, ειδικό σύμβουλο της CIA, αν και κατά πόσο η επιχείρηση ήταν νόμιμη. Επεσήμανε μάλιστα οτι η επιχείρηση στον Κόλπο των Χοίρων είχε οργανωθεί εκτός Ηνωμένων Πολιτειών προκειμένου να αποφευχθούν, τουλάχιστον εν μέρει, παραβιάσεις της Συνθήκης Ουδετερότητας, που απαγόρευε ρητά επιθέσεις σε ξένους στόχους από αμερικανικό έδαφος. Τώρα, όμως, η επιχείρηση Mongoose είχε ως κέντρο και βάση της το Μαϊάμι. Δεν ήταν αυτό αντίθετο με τη συνθήκη; Ο Χιούστον απάντησε πως όχι: αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ και ο Γενικός Εισαγγελέας της χώρας ισχυρίζονται πως όλα είναι εντάξει, τότε όλα είναι εντάξει.

Οι επιτετραμμένοι ωστόσο εκείνου του τμήματος της CIA που είχε αναλάβει την υπόθεση της Κούβας και που είχε οργανωθει προσωπικά από τον ίδιο τον Helms, ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι και ταραγμένοι με το μέγεθος της επιχειρήσης. "Πώς;" ρωτούσαν. "Δεν έχουμε στα χέρια μας κανένα πλεονέκτημα. Δεν έχουμε καν ιδέα τι συμβαίνει στην Κούβα!"

Πράγματι, παρά την εμμονή που ο Λευκός Οίκος έδειχνε, η επιχείρηση Mongoose έμοιαζε να προχωρά με προχειρότητα. Ενδεικτικά, το αρχικό σχέδιο του στρατηγού Lansdale περιελάμβανε την σταδιακή κλιμάκωση της έντασης στο εσωτερικό της Κούβας με τη δημιουργία μιας αντιπολιτευόμενης στον Κάστρο δύναμης. Η κλιμάκωση θα συνοδευόταν από συγκρούσεις των δυνάμεων του Κάστρο με ομάδες αντάρτικού και εν τέλει θα οδηγούσε στο ξέσπασμα εμφύλιας σύρραξης στο εσωτερικό της χώρας. O Lansdale φαντασιωνόταν μια πορεία προς την Αβάνα, πορεία θριάμβου, ανάλογη με κείνη που τρία χρόνια πριν ο Κάστρο είχε ακολουθήσει.

Οι ελπίδες ωστόσο του Lansdale για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου σεναρίου γρήγορα αποδείχτηκαν φρούδες. Όταν η CIA κατόρθωσε να διοχετεύσει στο νησί πράκτορες της οι οποίοι κατάφεραν να στρατολογήσουν κάποιους λιγοστούς κατοίκους των αγροτικών περιοχών, οι πληροφορίες που συνελέγησαν και μεταφέρθηκαν στον Lansdale δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικές: το ενδεχόμενο γενικευμένης εξέγερσης των κατοίκων του νησιού ήταν μηδαμινό έως ανύπαρκτο.

Για τον λόγο αυτό, μετά τους πρώτους μήνες, τα μέσα και η φύση της επιχείρησης Mongoose σταδιακά μεταβλήθηκαν. Τα σχέδια για τη δημιουργία αντιστασιακών ομάδων αντικαταστάθηκαν από σειρά σαμποτάζ, περιορισμένες αλλά αιφνιδιαστικές επιδρομές παραστρατιωτικών σε αγροτικές περιοχές και απόπειρες αποσταθεροποίησης της κουβανικής οικονομίας. Εκείνη τη χρονιά σημειώνεται πληθώρα περιστατικών δολιοφθοράς, όπως για παράδειγμα δηλητηριασμένα φορτία ζάχαρης που ήταν προς εξαγωγή σε χώρες τις Νοτίου Αμερικής, κυκλοφορία πλαστών χαρτονομισμάτων, διανομή ψευδών δελτίων τροφίμων και άλλα. O ίδιος ο Robert Kennedy έδειχνε να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όλες αυτές τις δραστηριότητες των παραστρατιωτικών ομάδων που ήλεγχε η CIA στο κουβανικό έδαφος. Χαρακτηριστική ήταν η ενάργεια που έδειξε για την καταστροφή των ορυχείων χαλκού στην περιοχή Matahambre, στα δυτικά του νησιού. Φέρεται πως επανειλημμένα τηλεφωνούσε στο γραφείο του Lansdale για να μάθει κάθε καινούργια εξέλιξη σχετικά με την υπόθεση αυτή. Τελικά, τα ορυχεία της Matahambre ποτέ δεν κατστράφηκαν παρά τις τρείς εκτεταμένες επιθέσεις παραστρατιωτικών. Άλλες όμως ενέργειες, όπως χτυπήματα σε μονάδες επεξεργασίας ζάχαρης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαίου ήταν πολύ περισσότερο επιτυχείς. Εν τούτοις, οι επιτυχημένες αυτές ενέργειες απείχαν πολύ από το να επιφέρουν σοβαρούς τριγμούς στην κουβανική οικονομία ακόμα και σε μια περίοδο που ήταν ιδιαίτερα αδύναμη, αμέσως μετά την λαϊκή επανάσταση.

Είναι αξιοσημείωτο πως κάθε επιχείρηση των ΗΠΑ που στρεφόταν εναντίον του Κάστρο παρουσίαζε πάντα έλλειμα αποτελεσματικότητας και σχεδιασμού. Οι δυνάμεις, για παράδειγμα, που συμμετείχαν στην εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων παραήταν μαγάλες για να μη γίνουν αντιληπτές από τον αμυντικό μηχανισμό της Κούβας και την ίδια στιγμή παραήταν μικρές για να σημειώσουν κάποια νίκη απέναντι στον ετοιμοπόλεμο στρατό του Κάστρο. Αντίστοιχα, η επιχείρηση Mongoose καθ' όλη τη διάρκεια του 1962 δεν κατάφερε να πετύχει τίποτα παραπάνω από την συλλογή πληροφοριών σχετικών με την κατάσταση στο νησί. Ακολούθως, όταν στα 1963 πέρασε σε επίπεδο εκτελεστικό, όποιες ενέργειες σημείωσαν επιτυχία, δύσκολα θα μπορούσαν να διασαλεύσουν την αρχή του Κάστρο. Τα σχέδια του Lansdale για μια θριαμβευτική πορεία προς την Αβάνα, δεν αποδεικνύονταν τίποτα παραπάνω από όνειρα θερινής νυκτός. Ο Desmond Fitzgerald που τον διαδέχτηκες στα 1963, έφερε μαζί του τον έναν άλλο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος: την εκτέλεση του Κάστρο.

Πριν συμβεί αυτό όμως, ο Lee Harvey Oswald πρόλαβε να εκτελέσει τον Κέννετυ στις 22 Νοεμβρίου 1963 στο Ντάλας. Μετά τον θάνατο του Κέννεντυ, η επιχείρηση Mongoose άρχισε να ξεθωριάζει ώσπου στα 1965 τερματίστηκε οριστικά. Ο νεός πρόεδρος Lyndon Johnson ποτέ δεν ασχολήθηκε τόσο σοβαρά με το ζήτημα της Κούβας όσο ο προκάτοχός του.

Ένα χρόνο πριν, τον Μάρτιο του 1964, ο Desmond Fitzgerald, ως υπεύθυνος πια επι στρατιωτικών θεμάτων στο Δυτικό Ημισφαίριο, επισκεπτόταν τον σταθμό της CIA στο Μπουένος Άιρες. Σε μια συζήτηση που είχε με καποιους από τους αξιωματικούς είπε τα εξής:

If Kennedy had lived, I can assure you we would have gotten rid of Castro by last Christmas. Unfortunately, the new President isn't as gung-ho on fighting Castro as Kennedy was.

Αναφερόταν στα Χριστούγεννα του 1963. Τί επρόκειτο όμως να συμβεί ως εκείνα τα Χριστούγεννα που η δολοφονία του Κέννεντυ ανέβαλε;

Posted by...οι σκιές μιλάν at 7:47 μ.μ.  

4 comments:

οι σκιές μιλάν είπε... 20/1/07, 1:51 μ.μ.  

To κομμάτι της Κούβας θα το σπάσω σε 2 μέρη γιατί αλλιώς θαβγεί το κείμενο με ελεφαντίαση.

Έχω 10 σελίδες σημειώσεων που για να γίνουν κείμενο θα βγεί γύρω στις 20-25 και μετά μόνο ο Μboy θα το διαβάσει ως ειδικός στα σεντόνια.

:P

The Motorcycle Boy είπε... 20/1/07, 5:46 μ.μ.  

Το έχεις έτοιμο το άλλο; Άντε, βγάλτο ρε και μας άφησες σε αγωνία! Εγώ ειδκός στα σεντόνια; Εγώ ο λακωνικός; Κάποιο λάθος θα κάνεις, χεχε.
Υ.Γ.: Τώρα που είσαι στα Καπέλα, λίνκαρε τα ποστ σου (και τα δικά σου και αυτά που βγάζεις στο Καλαμπόκι) για να τα παίρνουμε είδηση και να τα διαβάζουμε.

roidis είπε... 22/1/07, 2:31 μ.μ.  

έτσι μπράβο, να τα ξαναθυμόμαστε εμείς και να τα θυμούνται οι νεώτεροι...

βρε πόσος καιρός πέρασε από τότε που...

οι σκιές μιλάν είπε... 22/1/07, 3:10 μ.μ.  

Θένξ Ρο-.

Περίμενε να διαβάσεις και τη συνέχεια. Το δεύτερο μέρος περί Κούβας έχει πολύ-πολύ ενδιαφέρον.

;)

Δημοσίευση σχολίου