Άνθρωποι από καλαμπόκι

Μ' αυτούς τους στίχους ο Pablo Neruda έκλεισε στα 1942 τον επικήδειό του στην Tina Modotti, στην πόλη του Μεξικού.

Τα λόγια τούτα είναι της ίδιας της Modotti, από έναν άλλο επικήδειο, που δεν εκφωνήθηκε ποτέ μπροστά σε κάποιο πλήθος. Γράφτηκαν μόνο, στα 1927, στο προσωπικό της ημερολόγιο κατα τη μέρα που αποφάσισε να παραμερίσει την καριέρα της ως φωτογράφος και ηθοποιός για να ενταχθεί στο Κομμουνιστικό Κόμμα του Μεξικού. Εκείνη, μια Ιταλίδα, γεννημένη στο Ούντινε στα 1896, βρέθηκε στην Αμερική να πρωταγωνιστεί τη δεκαετεία του '20 σε βουβές ταινίες κινηματογράφου και αργότερα να ποζάρει ως μοντέλο για φωτογράφους.

Το νήμα της ζωής της δεν το ξετύλιξε ωστόσο η ίδια αλλά οι άντρες που έτυχε να γνωρίσει. Παράνομη ερωμένη του φωτογράφου Edward Wenston εγκαταλείπει τον άντρα της και φεύγει μαζί του για το Μεξικό στα 1922 όπου, μετά το τέλος της σχέσης τους, γνωρίζει την ίδια χρονική περίοδο και εμπλέκεται σε ένα ερωτικό τρίγωνο με δυο άνδρες που στιγμάτισαν όχι μονο τη δική της προσωπική της ιστορία αλλά τόσο του Μεξικού όσο και την παγκόσμια: τον Julio Mella, ιδρυτή του "Διεθνοποιημένου" Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, και του Vittorio Vidali, μετέπειτα δολοφόνου του Τρότσκυ.

Ο πρώτος δολοφονείται στα 1929 κι η μεξικανική αστυνομία κατ' ουσίαν της φορτώνει με παρακρατικές μεθόδους την εκτέλεσή του. Κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων καθίσταται επίσης ύποπτη για σχεδιασμό της δολοφονίας του μεξικάνου προέδρου με αποτέλεσμα το 1930 να απελαθεί από τη χώρα μαζί με τον Vidali. Καταφεύγουν στο Βερολίνο κι από κεί στη Μοσχα όπου στρατολογούνται από το σταλινικό καθεστώς ως πράκτορες. Αργότερα, στην Ισπανία του Φράνκο παίρνει μέρος στον ισπανικό εμφύλιο και εγκαταλείπει τη χώρα με την κατάρρευση του Δημοκρατικού Στρατού. Επιστρέφει με τον Vidali στο Μεξικό με μυστική ταυτότητα αυτή τη φορά, όπου και πεθαίνει το 1942. Εικάζεται οτι ο θάνατος της δεν ήταν από φυσικά αίτια. Μια εκδοχή μιλά για ενορχήστρωσή του από τον Vidali , για τη δολοφονική του δράση του οποίου γνώριζε πολλά (ο Vidali στην Ισπανία είχε αποκτήσει το προσωνύμιο Commandate Carlos για τις σταλινικές του εκκαθαρίσεις). Μια άλλη εκδοχή μιλά για εντοπισμό της από τις μεξικανκές αρχές οι οποίες δεν είχαν ξεχάσει τη δράση της στους κολπους του Κ.Κ.ΜΕ. αλλά και...

...τη μια και μοναδική της έκθεση της Modotti στην πόλη του Μεξικού στις αρχές του 1929, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως η πρώτη "Επαναστατική Φωτογραφική Έκθεση" στο Μεξικό. Σε αυτήν εκτέθηκαν εικόνες από την επταετή περιήγησή της στη χώρα - μια καταγραφή εικόνων με εξαιρετικής ευαισθησίας της φτώχειας κι εξαθλίωσης του μεξικανικού λαού και των Ινδιάνων μια μόνο δεκαετεία μετά τον τερματισμού του εμφυλίου. Οι φωτογραφίες της Modetti, που αποτελούν πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο για την κατανόηση της κοινωνικής ζωής της εποχής, έχουν την σπάνια ιδιαιτερότητα να υπηρετούν την πολιτική της στράτευση χωρίς ωστόσο να μειώνεται το αισθητικό αντίβαρο που στην περίπτωσή της συνίσταται στην προοπτική και αρχιτεκτονική της εικόνας στα πρότυπα του bauhaus.

Από την εν λόγω έκθεση παραθέτω (επιλεκτικά):

Tina Modοtti
(1896 - 1942)