Άνθρωποι από καλαμπόκι

Με την ψυχή σε μια κλωστή, σου γράφω αυτά τα λόγια. Εσύ, με τη σχολική σου ποδιά, βρίσκεσαι στους δρόμους απεργώντας. Είσαι στις διαδηλώσεις, στις καταλήψεις. Και αγωνίζεσαι γι’ αυτό που ούτε εγώ ούτε η γενιά μου καταφέραμε να πετύχουμε: μια ποιοτική παιδεία …
Σου γράφω και αισθάνομαι αξιοθρήνητος καθώς πατώ τα πλήκτρα του υπολογιστή. Σα να ήταν ένα πιάνο χωρίς χορδές που πια δεν έχουν αντήχηση ούτε το απαραίτητο ειδικό βάρος για να βάλουν τάξη σε αυτόν τον κόσμο. Γιατί είναι στις σχολικές αίθουσες που θα έπρεπε να βρίσκεσαι, παίζοντας με τις φίλες σου, φλερτάροντας γλυκά με τους φίλους σου, ανακαλύπτοντας τα πρώτα πέταλα του έρωτα…
Αλλά καταλαβαίνω, δεν ξέρεις πόσο καταλαβαίνω αυτό που κάνεις μαζί με δεκάδες χιλιάδες υπέροχους αυτοοργανωμένους πιγκουίνους*. Με το πρόσωπο ακάλυπτο, αντιμετωπίζετε έναν πολύ καλά σχεδιασμένο μηχανισμό, που τον λαδώνουν εκείνοι που από τη σκιά ασκούν την εξουσία, εκείνοι που προωθούν την αποδιοργάνωση και την έλλειψη αλληλεγγύης ως στρατηγικές της αναπαραγωγής της κυριαρχίας.
Και είναι οι ίδιοι που συντονισμένα επιζητούν να παραμείνει η πλειοψηφία από εσάς, που είσαστε το μέλλον των ζωών μας, το βέλος που θα χαράξει νέα πορεία για την ανθρωπότητα, να παραμείνετε αδαείς, κολλημένοι σε μια ταυτότητα καταναλωτών, απομονωμένοι, ένα μπουλούκι, στερημένοι από το πραγματικό δυναμικό που φιλοξενείτε στις ψυχές και στα σώματά σας, για να γίνετε διακεκριμένοι επαγγελματίες, καλλιτέχνες, κατασκευαστές, εξειδικευμένοι εργάτες…
Όχι, κόρη μου, μη σε κοροϊδεύουν, δεν ήταν γι’ αυτή την τάξη των πραγμάτων που σκοτώσαμε δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο τα παιδικά μας χρόνια στη δικτατορία και που φτιάξαμε ένα μέτωπο, όταν, όπως κι εσύ τώρα, ήμασταν δεκατεσσάρων, σπάζοντας τον φόβο, δημιουργώντας συνείδηση, κάνοντάς την οργάνωση, επανακτώντας την εμπιστοσύνη στη συλλογικότητα, για να απαιτήσουμε ψωμί, εργασία, δικαιοσύνη και ελευθερία.
Ο παππούς σου δεν υπέφερε με σφιγμένα τα δόντια τα ηλεκτροσόκ για να υπάρχουν μαθητές πρώτης, δεύτερης, τρίτης και τέταρτης κατηγορίας σε καιρούς δημοκρατίας. Ο προπάππος σου, που έμαθε αυτοδίδακτος ανάγνωση και γραφή και οργανώθηκε στο συνδικάτο της FECH στις αρχές του 20ού αιώνα, δεν το έκανε για να παραμείνει και τον επόμενο αιώνα η διάκριση της τάξης, του ονόματος, της φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής, ο βασικός διαχωριστικός πυλώνας στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας στη χώρα.
Ούτε ο προ-προπάππος σου, ο Μανουέλ Χεσούς, κομμάτιασε τα γόνατά του σαν στρατευμένος τσαγκάρης στο τέλος του 19ου αιώνα για να υπάρχουν στον 21ο αιώνα παιδιά που πρέπει να δουλεύουν για να σπουδάσουν και να συντηρούν τις οικογένειές τους…
Πολλά προχώρησαν μπροστά, αλλά είναι πολλά περισσότερα αυτά που μένουν για να γίνουν. Και μην σου λένε παραμύθια για να κάνεις πίσω στον αγώνα σου. Εσείς παλεύετε για το δίκαιο, για το σωστό, γι’ αυτό που ως λαός, γενιά τη γενιά, αγωνιστήκαμε για την πατρίδα μας και την ανθρωπότητα.
Ούτε εγώ ούτε ο παππούς σου, ο προπάππος σου και ο προ-προπάππος σου είχαμε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη διάθεσή μας. Η δεξιά, με πλάγιο ή ευθύ τρόπο, πάντοτε βρίσκει τον τρόπο να διοχετεύει παραπλανητικά μηνύματα για να διαιρέσει και να τσακίσει τα κοινωνικά κινήματα. Το κέντρο, από τη μεριά του, πάντα θα σε καταδιώκει, για να μη ζημιωθούν τα θολά και επωφελή συμφέροντά του. Η αριστερά, τέλος, παραδοσιακά, καταλαμβάνει τους χώρους που ανοίγουν οι μάζες που αυτοοργανώνονται, για να πιέσει τις κυβερνήσεις να ακολουθήσουν το εκλογικό της πρόγραμμα, αλλά χωρίς να υποτάσσεται στην αρχηγία, την καθοδήγηση και τους ρυθμούς των συνειδητοποιημένων μαζών. Θα το γνωρίσεις κόρη μου, μακάρι αυτή τη φορά να ‘ναι διαφορετικά….
Έτσι συνέβη με το κίνημα για την ισότητα τον 19ο αιώνα,. με τους εργάτες και τους φοιτητές στις αρχές του 20ού αιώνα,. με τους αγρότες το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, με τους πομπλαδόρες** στη δικτατορία…

Είμαστε υπερήφανοι για σένα κόρη μου, για τον Μαρία Χεσούς και για όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσές σου στα εκατοντάδες κατειλημμένα λύκεια και κολέγια σε όλη τη Χιλή. Συνεχίστε να ακολουθείτε την υπεύθυνη διαίσθησή σας, βαδίστε με την εγγύηση που σας παρέχουν οι ίδιες σας οι δυνάμεις. Κάντε δική σας τη μνήμη, τη γνώση, τη φαντασία και τη συλλογική θέληση που με πολλαπλούς τρόπους άνοιξαν δρόμους για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη, δημοκρατία και αλληλεγγύη στη Χιλή. Δεν χρειάζεται να είστε διαρκώς σε κινητοποίηση, μπορείτε να ξεκουραστείτε, να γιορτάσετε, να στοχαστείτε, να αποτιμήσετε, να μάθετε, και κατόπιν να επιστρέψετε στη δράση. Θυμήσου ότι ούτε η Ρώμη ούτε τίποτα στέρεο δεν χτίστηκε σε μια μέρα. Και δεν χρειαζόμαστε άλλους μάρτυρες, σας θέλουμε ζωντανούς και υγιείς.
Εσείς τα καταφέρατε καλύτερα από όλους εμάς. Εσείς μας καθοδηγείτε εμάς τους ενήλικες, μας χαρίσατε πάλι την ελπίδα και την εμπιστοσύνη ότι ακόμα και οι πιο ιδεαλιστικοί στόχοι μπορεί να κατακτηθούν με τα πιο συγκεκριμένα και ρεαλιστικά μέσα, αν υπάρχει θέληση, ανεκτικότητα και οργάνωση. Μας δώσατε ξανά την ατομική και συλλογική πίστη, που αναγνωρίζει την υποχρέωση του αγώνα για δικαιοσύνη στον κόσμο. Βλέπουμε πώς εσείς, που τώρα γίνεστε άντρες και γυναίκες, αφιερώνετε τις ζωές σας στην υπηρεσία των άλλων, πάνω απ’ όλα σ’ εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, τους φτωχούς και τους αποκλεισμένους, και πόσο αυτό ανησυχεί τους βολεμένους προνομιούχους. Τι ωραία αρχή!
«Ο χαλκός στα ύψη και η παιδεία στο χώμα», «Τώρα ήρθε η ώρα…» Ω, κόρη μου, ευχαριστώ για όλα αυτά. Με την ψυχή σε μια κλωστή και με ταπεινό θαυμασμό για όλα όσα καταφέρατε με τους αγώνες σας, είμαι βέβαιος ότι είμαστε πολλοί και πολλές από όλες τις ηλικίες που σήμερα ανανεώνουμε μπροστά σας τη δέσμευσή μας να κάνουμε όλα τα αναγκαία για να φτάσουμε σε μια κοινωνία με άρτια εκπαίδευση για όλους, που θα εξασφαλίζει την όσο δυνατόν πιο ολοκληρωμένη ανάπτυξη των πλευρών του κάθε ατόμου, μαζί με την ανάπτυξη μιας αίσθησης των αξιών και της δέσμευσης να υπηρετείς τους άλλους.
Δεν θα ξεκουραστώ κόρη μου, ώσπου αυτή η κοινωνία να δώσει προτεραιότητα στις ανάγκες των φτωχών, ώσπου να γεννάει κάθε φορά και πιο πολλά άτομα πρόθυμα να θυσιάσουν το ατομικό τους συμφέρον για την απονομή δικαιοσύνης. Στο υπόσχομαι.

Ο πατέρας σου, Μανουέλ Γκερέρο Αντεκέρα
Σαντιάγο της Χιλής, 5 Ιουνίου του 2006
Ο συγγραφέας είναι κοινωνιολόγος και ακαδημαϊκός
Πηγή: Grito Suburbano
"αλάνα", τ. 3, μτφρ.: Μιχάλης Ανιτσάκης