Άνθρωποι από καλαμπόκι

Όταν η CIA "αγάπησε" τη Λατινική Αμερική, Part IΙΙ (of VI): Θολώνοντας τα Νερα
Τρίτη, Δεκεμβρίου 26, 2006

Posted by...οι σκιές μιλάν at 4:35 μ.μ. 17 comments  

Eυχαριστήριο
Δευτέρα, Δεκεμβρίου 25, 2006

Τα Καλαμπόκια θα 'θέλαν να ευχαριστήσουν τον Καιρό της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας ο οποίος στο τελευταίο φύλλο της εφημερίδας για τούτη τη χρονιά προτείνει στους αναγνώστες της στήλης να επισκεφθούν αυτό εδώ το μπλογκ και να περιηγηθούν στα κείμενά του.

Posted by...οι σκιές μιλάν at 7:00 μ.μ. 4 comments  

Παζάρι αλληλεγγύης στους εξεγερμένους Ζαπατίστας
Πέμπτη, Δεκεμβρίου 14, 2006

ΚΑΜΠΑΝΙΑ "ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΣΙΑΠΑΣ"

ΠΑΖΑΡΙ ΑΛΗΛΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΟΥΣ ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΟΥΣ ΖΑΠΑΤΙΣΤΑΣ
ΣΑΒΒΑΤΟ, 16 ΔΕΚΕΜΒΡΗ, ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΠΝΙΚΑΡΕΑΣ

Όσοι θέλουν να συνεισφέρουν μπορούν να φέρουν βιβλία,CD, κοσμήματα, παιχνίδια, διακοσμητικά αντικείμενα σε καλή κατάσταση στο Στέκι Μεταναστών, Τσαμαδού 13, Εξάρχεια(6μ.μ.-10μ.μ)., ή, στον ΣΠΟΡΟ, Σπυρίδωνος Τρικούπη 21, Εξάρχεια
(11π.μ.-3μ.μ), ή,και στην Πλατεία Καπνικαρέας το Σάββατο από τις 9 το πρωί.


ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΘΑ ΔΙΑΤΕΘΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ στον ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΟ ΔΗΜΟ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΒΙΓΙΑ.

Posted by...The Motorcycle boy at 9:23 π.μ. 2 comments  

Greenscare στα μούτρα σας!
Παρασκευή, Δεκεμβρίου 08, 2006

Αναδημοσιεύω το σχετικό άρθρο από το Athens Indymedia γιατί η τρομοκρατία γνωρίζει μέρες δόξας στη "Γη των Ελεύθερων και των Γενναίων":

Ο όρος greenscare (πράσινη τρομοκρατία) αναφέρεται σε μια εκστρατεία καταστολής και ποινικοποίησης των κινημάτων απελευθέρωσης της γης και των ζώων στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα ενάντια στις ομάδες Earth Liberation Front και Animal Liberation Front. Αν και αυτές οι ομάδες υπάρχουν και στην Ευρώπη, Ρωσία, Λατινική Αμερική, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, και αντιμετωπίζουν κατά περιόδους παρόμοια καταστολή, ο όρος greenscare αναφέρεται συγκεκριμένα στην κατάσταση στις ΗΠΑ όπου η κυβέρνηση έχει αποκαλέσει επανειλημμένα αυτές τις ομάδες «νούμερο 1 εσωτερικό εχθρό». Από τις πολλές περιπτώσεις καταστολής, η σοβαρότερη είναι η Operation Backfire του FBI. Αυτή η υπόθεση αφορά μια ομάδα κατηγορούμενων από ELF/ALF τους οποίους η κυβέρνηση αποκαλεί «η Οικογένεια». Κατηγορούνται για τουλάχιστον 20 σοβαρά σαμποτάζ. Κάποια απ΄αυτά είναι: εμπρησμοί, απόπειρες εμπρησμών, και πολλές επιθέσεις σε γεωργικά πειράματα γενετικής μηχανικής (καταστράφηκαν συγκομιδές σε θερμοκήπια και αγροτεμάχια). Αυτήν την περίοδο, από τους ανθρώπους που έχουν κατηγορηθεί, γνωρίζουμε για 13 συντρόφους που αντιστέκονται: 5 αρνούνται να δηλώσουν ένοχοι (3 είναι στη φυλακή), 4 έχουν εξαφανιστεί (η κυβέρνηση είπε ότι έχουν φύγει από τη χώρα), 3 σύντροφοι αρνήθηκαν να δώσουν πληροφορίες στην κατάθεσή τους, ο Jeff Hogg είναι στη φυλακή από το Μάρτιο για την άρνηση του να καταθέσει (πιθανώς θα μείνει στη φυλακή για τουλάχιστον ένα χρόνο) και ένας σύντροφος, ο Bill Rodgers, αυτοκτόνησε στη φυλακή αντί της συνεργασίας με το κράτος. Οκτώ άνθρωποι συνεργάζονται με την κυβέρνηση ή έχουν παραδεχτεί την ενοχή τους. Δύο άλλοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου του αρχικού πληροφοριοδότη Jake Ferguson, σταματούν να δίνουν πληροφορίες. Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα ,ο Ferguson έχει δώσει 60 ονόματα στο FBI, και ο πληροφοριοδότης Stan Meyerhoff έχει δώσει 40.
Εκτός από εκείνους που έχουν κατηγορηθεί και αντιστέκονται, η κυβέρνηση δηλώνει ότι άλλοι «έχουν φύγει και κρύβονται σε ξένες χώρες προκειμένου να αποφευχθεί η ανίχνευση και η σύλληψη τους από τις αρχές στις Ηνωμένες Πολιτείες.» Το FBI επανειλημμένα δηλώνει ότι συνεχίζει την έρευνά και σκοπεύει να κατηγορήσει περισσότερους συντρόφους.
Ενώ η ρουφιανιά και η συνεργασία με το κράτος πρέπει να καταδικαστούν, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αντιστέκονται και δεν λυγίζουν από την καταστολή. Σε αυτούς τους συντρόφους η αλληλεγγύη είναι το πρόταγμά μας. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοηθεί ότι αυτά τα κινήματα κερδίζουν έδαφος και διαδίδονται γρήγορα σε όλη την υδρόγειο, και ότι η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι μόνο ένα μέρος ενός παγκόσμιου κινήματος. Για παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία, έχουν υπάρξει πάνω από 1000 ενέργειες από τους ALF και 200 σύντροφοι έχουν φυλακιστεί. Άλλες περιπτώσεις πράσινης τρομοκρατίας περιλαμβάνουν:

~Rod Coronado
Αμερικανός αναρχικός και υπέρμαχος της απελευθέρωσης των ζώων/γης , κατηγορήθηκε για κακούργημα στην Καλιφόρνια, για μια επίδειξη πώς χρησιμοποιείται μια εμπρηστική συσκευή. Κατηγορείται για την ομολογία του ως μέλος του Earth Liberation Front και για την επίδειξη πώς κατασκευάζονται εμπρηστικές συσκευές, σε μια διάλεξη το 2003. Ο Rod χρησιμοποίησε παρόμοιες συσκευές στη δεκαετία του '90 ενεργώντας εξ ονόματος του Animal Liberation Front. Εάν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει μέχρι 25 χρόνια φυλάκιση ή/και ένα πρόστιμο $250.000. Τρία ενεργά στελέχη, συμπεριλαμβανομένου του διοργανωτή της διάλεξης του 2003, περιφρόνησαν του δικαστηρίου και φυλακίστηκαν πέρυσι επειδή αρνήθηκαν να καταθέσουν για τον Coronado.
Ένα καταπληκτικό βίντεο για τον Coronado και τον ALF: Rod Coronado. Μια φωνή για την απελευθέρωση

~Jeff «Free» Luers
O free καταδικάστηκε σε 22 χρόνια και 8 μήνες φυλάκισης για τον εμπρησμό 3 πολυτελών αυτοκινήτων ως δράση ενάντια στην υπερθέρμανση του πλανήτη και τον πολιτισμό αυτοκινήτων. Πολλοί θεωρούν την περίπτωσή του την αρχή του greenscare.

~Peter Υοung
Το 1998, Peter Young κατηγορήθηκε για την απελευθέρωση βιζόν από φάρμες στη νότια Ντακότα, την Iowa και το Wisconsin. Δεν είχε προφυλακιστεί ποτέ και τα ίχνη του ήταν άγνωστα έως το 2005 που συνελήφθη. Καταδικάστηκε για διάρρηξη τρίτου βαθμού, σκόπιμη καταστροφή ιδιοκτησίας και παραβίαση επιχειρήσεων με ζώα και καταδικάστηκε σε δύο χρόνια στην ομοσπονδιακή φυλακή. Αντιμετωπίζει νέα δίκη με μια πιθανή πρόταση 22 χρόνια.


~Christopher McIntosh
Το 2005, ο Christopher «Dirt » McIntosh καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια σε φυλακή υψίστης ασφάλειας για μια πυρκαγιά σε άδειο εστιατόριο McDonalds στο Σιάτλ, με ζημιές $5.000. Αντιμετώπιζε αρχικά κατηγορίες που οδηγούσαν σε φυλάκιση τουλάχιστον 30 ετών, αλλά παραδέχτηκε την ενοχή του για μόνο έναν εμπρησμό.

~Eric McDavid
Ο Eric McDavid και δύο άλλοι συγκατηγορούμενοί του, που τώρα συνεργάζονται με τις αρχές συνελήφθησαν στις 13 Ιανουαρίου 2006, αν και δεν είχαν διαπράξει κανένα έγκλημα. Οι τρεις κατηγορούνται για «συνωμοσία να προκαλέσουν ζημιές ή να καταστρέψουν με εκρηκτικές ύλες ή πυρκαγιά» τους πύργους κινητής τηλεφωνίας , τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας και τις εγκαταστάσεις της αμερικανικής δασικής υπηρεσίας. Αν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει 5-20 χρόνια φυλακή. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, οι τρεις περιήλθαν στα χέρια των αρχών λόγω μιας πληρωμένης πληροφοριοδότριας με το όνομα «Anna» η οποία προσλήφθηκε στα 18 της από το FBI για να εισχωρήσει στο αναρχικό κίνημα. Πήρε τουλάχιστον $75.000 συν τις δαπάνες για το χρόνο της να παγιδεύσει αυτούς τους τρεις έφηβους αναρχικούς. Βοήθησε επίσης την αστυνομία σε 12 άλλες έρευνες αναρχικών.

~SHAC
Έξι σύντροφοι καταδικάστηκαν με κατηγορίες τρομοκρατίας για τη συμμετοχή τους στην εκστρατεία να σταματήσουν τα πειράματα σε ζώα από την εταιρία βιολογικών επιστημών Huntingdon (HLS).Οι 6 του SHAC (Stop Huntington Animal Cruelty) καταδικάστηκαν από ένα έως έξι χρόνια στην ομοσπονδιακή φυλακή και διατάχτηκαν να πληρώσουν συλλογικά $1 εκατομμύριο και ένα δολάριο στο HLS για τις οικονομικές ζημιές. Ουσιαστικά, καταδικάστηκαν με τον τρομομονόμο για τη λειτουργία ενός site με πληροφορίες που τεκμηρίωναν την εκστρατεία για να σταματήσει το HLS.
~Σύμφωνα με τo Grand Jury Resistance Project, τουλάχιστον 66 άτομα που συμμετείχαν στους αγώνες για την απελευθέρωση της γης/ ζώων έχουν κλητευθεί ή έχουν κατηγορηθεί σε Ατλάντα, Ντένβερ, Eugene, Σακραμέντο, Σαν Φρανσίσκο, Σαν Ντιέγκο,Τάμπα, Τακόμα και Trenton. Τουλάχιστον δεκατέσσερις άνθρωποι έχουν αρνηθεί να καταθέσουν στην αρμόδια δικαστική επιτροπή ( Grand Jury), και μερικοί φυλακίστηκαν για την περιφρόνηση τους αυτή.

~Daniel Andreas San Diego
Κατηγορείται για δύο βομβιστικές επιθέσεις το 2003 με στόχο φαρμακοβιομηχανίες με δεσμούς με το Huntingdon Life Sciences. To FBI έχει εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό εναντίον του.

Posted by...The Motorcycle boy at 11:41 π.μ. 8 comments  

Ο Σπόρος στο Χριστουγεννιάτικο Παζάρι της Γερμανικής Σχολής Θεσσαλονίκης
Κυριακή, Δεκεμβρίου 03, 2006

Posted by...homelessMontresor at 8:18 μ.μ. 6 comments  

Όταν η CIA "αγάπησε" τη Λατινική Αμερική, Part IΙ (οf VI): Helms, ο απομονωμένος
Σάββατο, Δεκεμβρίου 02, 2006

Eκείνο το πρωινό της άνοιξης του 1977, ο Richard Helms ντυμένος με κουστούμι και γραβάτα στεκόταν μπροστά από το κατώφλι του σπιτιού του. Δεν ετοιμαζόταν να πάει σε κάποια επίσημη συνάντηση όπως συνήθιζε να κάνει τα χρόνια που ήταν διευθυντής της CIA. Εκείνο το πρωινό δεν είχε σκοπό να πάει πουθενά. Ολόκληρη η ζωή του κρεμόταν από μια είδηση που ανέμενε με κάποια αδιόρατη στους άλλους αγωνία. Η είδηση αφορούσε την απόφαση του ειδικού δικαστηρίου της Κολούμπια σχετικά με μια σειρά κατηγοριών που αφορούσαν ενέργειές του κατά το χρονικό διάστημα που ακολούθησε την αποστράτευση του από τη CIA.

Posted by...οι σκιές μιλάν at 7:43 μ.μ. 9 comments  

Μνήμες αγώνων - πόλεις ανθρώπων
Παρασκευή, Δεκεμβρίου 01, 2006

Στα χρόνια του ’70 μια ολόκληρη γενιά νέων ανδρών και γυναικών στην Αργεντινή προσπάθησε να αλλάξει τα πράγματα και τον κόσμο, αγωνίστηκε πολύ για να δώσει ζωή στα όνειρά της. Όταν το 1976 επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία, πολλοί από αυτούς «εξαφανίστηκαν»: 30.000 σύντροφοι και συντρόφισσες «εξαφανισμένοι». Αυτό που προσπάθησαν να κάνουν οι κυρίαρχοι δεν ήταν μόνο να τους σκοτώσουν αλλά να εξαφανίσουν τα όνειρά τους. Να εξαφανίσουν την όρεξή τους να αλλάξουν τον κόσμο, να εξαφανίσουν τον αγώνα τους. Να εξαφανίσουν τη μνήμη του αγώνα τους.

Από τότε και μέχρι σήμερα, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας αλλά και μετά την πτώση της, οι οικογένειες και οι σύντροφοι των «εξαφανισμένων» προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των συντρόφων τους, αγωνίζονται με διάφορους τρόπους και μορφές ενάντια στη λήθη, προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανά τα όνειρα και τις επιδιώξεις τους για έναν καλύτερο κόσμο.

Ο Φερνάντο Τραβέρσο, ποιητής και ζωγράφος, που συμμετείχε στην αντίσταση κατά της δικτατορίας, έχει βρει τον δικό του τρόπο σ’ αυτή την προσπάθεια διάσωσης της συλλογικής μνήμης: ζωγραφίζει με σπρέι ποδήλατα στους τοίχους του Ροσάριο, της πόλης στην οποία ζει. Όλα ξεκίνησαν από μια «παράνομη» συνάντηση στα χρόνια της χούντας. Ο Τραβέρσο περιμένει τον σύντροφο με τον ποδήλατο, αλλά αυτός τον βλέπει από μακριά και τον προσπερνά. Τον αγνοεί γιατί θέλει να τον προστατέψει, καθώς είναι σίγουρος ότι τον παρακολουθούν. Λίγα μέτρα πιο πέρα βρέθηκε εγκαταλειμμένο το ποδήλατό του και, από τότε, ο σύντροφος είναι αγνοούμενος.

Αυτή είναι ακόμα μια ιστορία της μνήμης ενάντια στη λήθη, που η πρώτη της σελίδα γράφτηκε στα χρόνια της δικτατορίας του Βιντέλα (1976-1983) και οι επόμενες εδώ και πέντε χρόνια περίπου, όταν στους τοίχους της πόλης του Ροσάριο εμφανίστηκε για πρώτη φορά ένα ποδήλατο. Ο Φερνάντο Τραβέρσο, αποτύπωσε μια νύχτα σ’ έναν τοίχο, σχεδόν απαρατήρητος, το πρώτο του ποδήλατο. Ήθελε στο φως της επόμενης ημέρας οι περαστικοί να σταθούν για λίγο στη νέα εικόνα μιας συνηθισμένης διαδρομής.

Κάπως έτσι αρχίζει η ιστορία των ποδηλάτων που δεν είναι τίποτα άλλο από την Ιστορία που γράφεται σε χώρους καθημερινούς. Από εκείνη τη στιγμή μέχρι σήμερα τα ποδήλατα ταξιδεύουν σε διαφορετικές γειτονιές του Ροσάριο, γιατί ο Τραβέρσο θέλησε να ζωγραφίσει 350, όσοι και οι αγνοούμενοι του Ροσάριο στα χρόνια της δικτατορίας. Οι 29 από αυτούς ήταν σύντροφοί του.

Τα ποδήλατα διατρέχουν σχεδόν όλη την πόλη του Ροσάριο και αποτυπώνονται στους τοίχους κτιρίων που κάποτε ήταν κρατητήρια και χώροι βασανιστηρίων, μπροστά σε σχολεία, σε εγκαταλειμμένα εργοστάσια για να θυμίζουν αυτό που οι Μητέρες της Πλατείας του Μάη συνηθίζουν να λένε και να γράφουν στα κείμενα τους: «Τα παιδιά μας δεν θα πεθάνουν ποτέ, θα είναι εκεί όπου υπάρχει έστω και ένας άντρας, μια γυναίκα, ένα παιδί που πολεμά την αδικία».

Και τα ποδήλατα γεννούν συνεχώς ιστορίες. Για άλλη μια φορά η τέχνη, αυτή που αφήνει τα μουσεία, βγαίνει στους δρόμους και μπαίνει στους προσωπικούς μας χώρους, καταφέρνει να σβήσει τη λήθη και να σμίξει το παρελθόν με το παρόν σαν μια διαδικασία σε εξέλιξη.

Έτσι, στους τοίχους της πόλης, εκεί που βρίσκονται τα ποδήλατα, έχουν προστεθεί σήμερα άλλες φωνές. Δυο ανοιχτές παλάμες στον τοίχο, συνθήματα, όπως «το να αγωνίζεσαι δεν είναι έγκλημα», ή οι φωνές εκείνων που ζητάνε ένα ακόμα ποδήλατο γι’ αυτούς που χάθηκαν στα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2001, γι’ αυτούς που συνεχίζουν να αγωνίζονται.

Η ομάδα «Αλάνα (ΑΛληλεγγύη, ΑΝτίσταση, Αξιοπρέπεια)… στις Αμερικές των κινημάτων» οργανώνει διήμερο εκδηλώσεων μνήμης και δημιουργίας με τη συμμετοχή του Φερνάντο Τραβέρσο. Επιλέξαμε χώρους που σηματοδοτούν την αντίληψή μας για μια πόλη ανοιχτή, ζωντανή και δημιουργική, άμεσα δεμένη με την ιστορική μνήμη αλλά και με το παρόν ως συνέχεια των αγώνων του παρελθόντος, για μια πόλη που θα δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες των κατοίκων της, ανεξάρτητα από το χρώμα ή την οικονομική τους κατάσταση, και όχι στις ανάγκες των αρπακτικών της «αξιοποίησής» της. Έτσι:

Καλούμε ομάδες, συλλογικότητες, δημοτικές κινήσεις, στέκια, καταλήψεις αλλά και οποι@νδήποτε ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σ’ αυτές τις εκδηλώσεις. Φέρτε ένα κομμάτι ύφασμα για να αποτυπώσει σ’ αυτό ο Φερνάντο Τραβέρσο το ποδήλατο που θα βρει πλέον καταφύγιο στο δικό σας χώρο. Και, ταυτόχρονα, να στηρίξουμε τον αγώνα ενάντια στη λήθη και τους αγώνες για πόλεις ανθρώπινες, ανοιχτές, ζωντανές….

Posted by...Ανώνυμος at 9:55 π.μ. 3 comments  

παράσταση κουκλοθεάτρου
Τετάρτη, Νοεμβρίου 29, 2006

Η Ομάδα Στεκιού σας καλεί
στο Στέκι Μεταναστών, Τσαμαδού 13

την Κυριακή 3/12/2006
στις 4.00 το μεσημέρι

στην παράσταση κουκλοθεάτρου
της Αντιγόνης Παρούση
με το έργο "το κουτί της Πανδώρας"

για μεταναστάκια και ελληνάκια,
για μικρά και "μεγάλα" παιδάκια.

Μετά την παράσταση,
συντροφιά θα μας κρατήσει
ένας κολπατζής κλόουν...

η είσοδος είναι ελεύθερη

Ολο και κάποιο παιδάκι θα γνωρίζετε... Ενημερώστε το...

μετά τιμής
η ομάδα στεκιού

Posted by...Ανώνυμος at 7:49 μ.μ. 5 comments  

Όταν η CIA "αγάπησε" τη Λατινική Αμερική: Part I (οf VI)

Δεν είμαστε λυκόπουλα, αρέσκετο να επαναλαμβάνει ο Richard Helms κατά την περίοδο που τελούσε διευθυντής της CIA ανάμεσα στο 1966 και το 1973. Και είχε δίκιο. Τα λυκόπουλα δεν δωροδοκούν πολιτικά στελέχη ξένων χωρών, δεν εισβάλλουν σε ξένες χώρες επικουρούμενοι από παραστρατιωτικές ομάδες, δεν διαδίδουν ψεύδη μέσω μηχανισμών προπαγάνδας, δεν διεξάγουν αποτρόπαια ιατρικά πειράματα, δεν αποθηκεύουν χημικές και βιολογικές ουσίες σε μυστικά σημεία, δεν πουλάνε όπλα σε ανθρώπους που φιλοδοξουν να δουν εαυτούς ηγέτες μιας κρατικής οντότητας και φυσικά δεν συνωμοτούν με στόχο τη δολοφονία ανθρώπων που είναι δυσάρεστοι στην ηγεσία της Washington όπως ο Castro ή ο Lumumba. Aντίθετα με τα λυκόπουλα, η CIA προέβη σε πολλές τέτοιες ενέργειες - κι ακόμα περισσότερες.

Ό,τι θα ακολουθήσει στα επόμενα μέρη είναι μια μικρή αφήγηση τέτοιων γεγονότων. Χωρίς ακρότητες θέλω να πιστεύω και χωρίς αγοραίους υστερισμούς.

Η διάρθρωση αυτής της αφήγησης έχεις ως εξής:

Part II: Helms ο απομονωμένος

Posted by...οι σκιές μιλάν at 1:06 μ.μ. 9 comments  

«Πίσω Θρανία» πρωτοβουλία για εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις
Παρασκευή, Νοεμβρίου 24, 2006

Τα Πίσω Θρανία είμαστε μια ομάδα εκπαιδευτικών, και όχι μόνο, που στο πλαίσιο δράσης του Δικτύου Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών κάνουμε μαθήματα της ελληνικής γλώσσας σε ενήλικες μετανάστες και πρόσφυγες.
Η καθημερινή μας δράση είναι κυρίως η δουλειά μας στα σχολεία, όπου ερχόμαστε σε επαφή με τα παιδιά των μεταναστών, που είναι μαθητές μας, και βέβαια με τους γονείς τους. Σ’ αυτή την καθημερινότητα βιώνουμε σταθερά μια συνεχή αδιαφορία και έναν συνεχή πόλεμο από το εκπαιδευτικό σύστημα για καθετί «άλλο», διαφορετικό, αλλιώτικο, είτε αυτό είναι η γλώσσα, είτε η θρησκεία, το χρώμα ή το παράξενο όνομα. Παλεύουμε να φέρουμε τους γονείς των παιδιών στο σχολείο να συζητήσουμε και δίνουμε αγώνα για να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα σεβασμού και ισοτιμίας μεταξύ μας.
Θεωρούμε απαράδεκτη την αδιαφορία των κυρίαρχων κοινωνικών δυνάμεων απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών. Αυτό που βλέπουμε είναι η συστηματική προσπάθεια αφομοίωσης των «άλλων» στα ελληνικά «ιδεώδη», η εξάλειψη κάθε προσωπικής ταυτότητας, η εξαφάνιση της κουλτούρας τους. Είναι η προσπάθεια δημιουργίας ανθρώπων που μέσα από τον φόβο, την απόρριψη, την απομόνωση θα γίνουν άβουλα όργανα του κοινωνικού συστήματος

Τα νομοθετικά μέτρα που κατά καιρούς λαμβάνονται για τη διευκόλυνση της φοίτησης όλων των παιδιών των μεταναστών στα ελληνικά σχολεία, υπακούοντας στις Διεθνείς Συνθήκες για την ισότιμη πρόσβαση όλων στην εκπαίδευση, διευθετούν το γράμμα του νόμου –που μοιάζει να προωθεί την ισοτιμία και τον εκδημοκρατισμό– όχι όμως την ουσιαστική προσβασιμότητα.
Αγωνιζόμαστε για την εγγραφή αλλοδαπών μαθητών στα σχολεία, ανεξάρτητα αν έχουν ή όχι κάρτα παραμονής.
Ζητάμε να ανοίξουν ξανά οι τάξεις υποδοχής για να έχουν στήριξη οι μετανάστες μαθητές μας.
Δεν ξεχνάμε, και παλεύουμε γι’ αυτό, ότι η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας είναι απαραίτητη για τους μαθητές μας.
Ως εκπαιδευτικοί είμαστε αντίθετοι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που περιθωριοποιούν όχι μόνο τα παιδιά της εργατικής τάξης και των μεταναστών αλλά και οποιονδήποτε δεν εντάσσεται «ομαλά» στις υπάρχουσες δομές του συστήματος. Κι αυτό το σύστημα έχει μια πλούσια, κάθετη και οριζόντια οργάνωση, που σε κυκλώνει και σε πολιορκεί: ασφυκτικοί έλεγχοι, προγράμματα σπουδών, βαθμολογίες, εξετάσεις, διευθυντές, προϊστάμενοι, εκκλησία, νομικά πλαίσια που νομιμοποιούν τις αυθαιρεσίες τους. Όλα συνθέτουν τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα του σχολείου, που υπηρετεί τους στόχους της πολιτικής εξουσίας.
Η κοινή μας αντίληψη για όλα αυτά μας έκαναν να συναντηθούμε στα Πίσω Θρανία.
Εκπαιδευτικοί που αισθανόμαστε ότι είμαστε των «πίσω θρανίων» της τάξης, της γαλαρίας του πούλμαν, ταραξίες της γωνίας, συναντηθήκαμε γιατί πιστεύουμε σε μια εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις. Γιατί στην εκπαίδευση χωράνε όλοι, από όποιο σημείο της γης κι αν έρχονται. Γιατί είναι το εκπαιδευτικό σύστημα και οι κοινωνικές δομές που διαχωρίζουν. Οι γλώσσες, οι διαφορετικοί πολιτισμοί, η «διαφορά», είναι τόποι συνάντησης της γνώσης και των ανθρώπων και όχι παράγοντες διαχωρισμού τους. Πιστεύουμε στη διαφορά, δεν αδιαφορούμε στη διαφορά παλεύοντας ταυτόχρονα ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες. Η πραγματική ισοτιμία μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσα από την αποδοχή και τον απόλυτο σεβασμό της διαφοράς, μέσα από τον αγώνα για ουσιαστική δημοκρατία σε κάθε χώρο, μέσα από την πίστη στη θέση ότι δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι πολιτισμοί και την υπεράσπιση της θέσης αυτής στην πράξη. Μπορεί να εξασφαλιστεί με τη διαμόρφωση πολιτών που θα πιστεύουν στην ομορφιά και την αξία της διαφοράς και θα είναι περήφανοι για το κομμάτι πολιτισμού που κουβαλούν, για τον αγώνα τους για τη ζωή, για τ’ όνομά τους.
Η ομάδα μας αποτελείται από 20 εθελοντές εκπαιδευτικούς, οι οποίοι έχουν την ευθύνη της οργάνωσης των μαθημάτων, τη διερεύνηση θεμάτων που σχετίζονται με την εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών και τη σύνδεση των μαθητών-μεταναστών με τις δράσεις του Δικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μετανστών.
Στόχος των Πίσω Θρανίων δεν είναι απλά να κατακτήσουν οι μετανάστες που φτάνουν στο στέκι για μαθήματα την ελληνική γλώσσα, αλλά να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης που είναι απαραίτητο τόσο για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας όσο και για την ένταξη των μεταναστών.
Τα μαθήματα της ελληνικής γλώσσας είναι δωρεάν και γίνονται από εθελοντές δασκάλους. Γίνονται για κάθε ομάδα μια φορά τη βδομάδα, την ίδια πάντα ημέρα και ώρα.
Το υλικό για τα μαθήματα (φωτοτυπίες) μοιράζεται από τους δασκάλους.
Σε κάθε ομάδα είναι είκοσι (20) μαθητές.
Τα μαθήματα αρχίζουν τον Οκτώβριο, τελειώνουν τον Ιούνιο και αρχίζουν πάλι τον επόμενο Οκτώβριο.
Εκτός από τα μαθήματα, στα χρόνια της λειτουργίας της η ομάδα Πίσω Θρανία με τους μαθητές της είχε συμμετοχή στα αντιρατσιστικά φεστιβάλ, συμμετείχε σε ημερίδες, συναντήσεις και εκδηλώσεις εκπαιδευτικών και άλλων φορέων σχετικά με τη μεταναστευτική πολιτική, αλλά και στις πορείες και στα συλλαλητήρια που έγιναν τα τελευταία χρόνια για τα νομοσχέδια σχετικά με τους μετανάστες.
Παλεύουμε για μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις, με πολίτες που θα απολαμβάνουν τα ατομικά και κοινωνικά τους δικαιώματα όποια γλώσσα κι αν μιλούν, όποιο χρώμα και αν έχουν. Θέλουμε έναν κόσμο ανοιχτό, που να εμπνέει σεβασμό και ισοτιμία. Θέλουμε έναν κόσμο που να μη βλέπει τον «άλλο» σαν «ξένο».
Κι αυτός ο κόσμος πιστεύουμε ότι είναι εφικτός.
Γι’ αυτόν παλεύουμε!

Posted by...Ανώνυμος at 10:15 π.μ. 11 comments  

ανοιχτή επιστολή στην κόρη μου που συμμετέχει στις καταλήψεις
Τετάρτη, Νοεμβρίου 22, 2006

Με την ψυχή σε μια κλωστή, σου γράφω αυτά τα λόγια. Εσύ, με τη σχολική σου ποδιά, βρίσκεσαι στους δρόμους απεργώντας. Είσαι στις διαδηλώσεις, στις καταλήψεις. Και αγωνίζεσαι γι’ αυτό που ούτε εγώ ούτε η γενιά μου καταφέραμε να πετύχουμε: μια ποιοτική παιδεία …
Σου γράφω και αισθάνομαι αξιοθρήνητος καθώς πατώ τα πλήκτρα του υπολογιστή. Σα να ήταν ένα πιάνο χωρίς χορδές που πια δεν έχουν αντήχηση ούτε το απαραίτητο ειδικό βάρος για να βάλουν τάξη σε αυτόν τον κόσμο. Γιατί είναι στις σχολικές αίθουσες που θα έπρεπε να βρίσκεσαι, παίζοντας με τις φίλες σου, φλερτάροντας γλυκά με τους φίλους σου, ανακαλύπτοντας τα πρώτα πέταλα του έρωτα…
Αλλά καταλαβαίνω, δεν ξέρεις πόσο καταλαβαίνω αυτό που κάνεις μαζί με δεκάδες χιλιάδες υπέροχους αυτοοργανωμένους πιγκουίνους*. Με το πρόσωπο ακάλυπτο, αντιμετωπίζετε έναν πολύ καλά σχεδιασμένο μηχανισμό, που τον λαδώνουν εκείνοι που από τη σκιά ασκούν την εξουσία, εκείνοι που προωθούν την αποδιοργάνωση και την έλλειψη αλληλεγγύης ως στρατηγικές της αναπαραγωγής της κυριαρχίας.
Και είναι οι ίδιοι που συντονισμένα επιζητούν να παραμείνει η πλειοψηφία από εσάς, που είσαστε το μέλλον των ζωών μας, το βέλος που θα χαράξει νέα πορεία για την ανθρωπότητα, να παραμείνετε αδαείς, κολλημένοι σε μια ταυτότητα καταναλωτών, απομονωμένοι, ένα μπουλούκι, στερημένοι από το πραγματικό δυναμικό που φιλοξενείτε στις ψυχές και στα σώματά σας, για να γίνετε διακεκριμένοι επαγγελματίες, καλλιτέχνες, κατασκευαστές, εξειδικευμένοι εργάτες…
Όχι, κόρη μου, μη σε κοροϊδεύουν, δεν ήταν γι’ αυτή την τάξη των πραγμάτων που σκοτώσαμε δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο τα παιδικά μας χρόνια στη δικτατορία και που φτιάξαμε ένα μέτωπο, όταν, όπως κι εσύ τώρα, ήμασταν δεκατεσσάρων, σπάζοντας τον φόβο, δημιουργώντας συνείδηση, κάνοντάς την οργάνωση, επανακτώντας την εμπιστοσύνη στη συλλογικότητα, για να απαιτήσουμε ψωμί, εργασία, δικαιοσύνη και ελευθερία.
Ο παππούς σου δεν υπέφερε με σφιγμένα τα δόντια τα ηλεκτροσόκ για να υπάρχουν μαθητές πρώτης, δεύτερης, τρίτης και τέταρτης κατηγορίας σε καιρούς δημοκρατίας. Ο προπάππος σου, που έμαθε αυτοδίδακτος ανάγνωση και γραφή και οργανώθηκε στο συνδικάτο της FECH στις αρχές του 20ού αιώνα, δεν το έκανε για να παραμείνει και τον επόμενο αιώνα η διάκριση της τάξης, του ονόματος, της φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής, ο βασικός διαχωριστικός πυλώνας στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας στη χώρα.
Ούτε ο προ-προπάππος σου, ο Μανουέλ Χεσούς, κομμάτιασε τα γόνατά του σαν στρατευμένος τσαγκάρης στο τέλος του 19ου αιώνα για να υπάρχουν στον 21ο αιώνα παιδιά που πρέπει να δουλεύουν για να σπουδάσουν και να συντηρούν τις οικογένειές τους…
Πολλά προχώρησαν μπροστά, αλλά είναι πολλά περισσότερα αυτά που μένουν για να γίνουν. Και μην σου λένε παραμύθια για να κάνεις πίσω στον αγώνα σου. Εσείς παλεύετε για το δίκαιο, για το σωστό, γι’ αυτό που ως λαός, γενιά τη γενιά, αγωνιστήκαμε για την πατρίδα μας και την ανθρωπότητα.
Ούτε εγώ ούτε ο παππούς σου, ο προπάππος σου και ο προ-προπάππος σου είχαμε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη διάθεσή μας. Η δεξιά, με πλάγιο ή ευθύ τρόπο, πάντοτε βρίσκει τον τρόπο να διοχετεύει παραπλανητικά μηνύματα για να διαιρέσει και να τσακίσει τα κοινωνικά κινήματα. Το κέντρο, από τη μεριά του, πάντα θα σε καταδιώκει, για να μη ζημιωθούν τα θολά και επωφελή συμφέροντά του. Η αριστερά, τέλος, παραδοσιακά, καταλαμβάνει τους χώρους που ανοίγουν οι μάζες που αυτοοργανώνονται, για να πιέσει τις κυβερνήσεις να ακολουθήσουν το εκλογικό της πρόγραμμα, αλλά χωρίς να υποτάσσεται στην αρχηγία, την καθοδήγηση και τους ρυθμούς των συνειδητοποιημένων μαζών. Θα το γνωρίσεις κόρη μου, μακάρι αυτή τη φορά να ‘ναι διαφορετικά….
Έτσι συνέβη με το κίνημα για την ισότητα τον 19ο αιώνα,. με τους εργάτες και τους φοιτητές στις αρχές του 20ού αιώνα,. με τους αγρότες το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, με τους πομπλαδόρες** στη δικτατορία…

Είμαστε υπερήφανοι για σένα κόρη μου, για τον Μαρία Χεσούς και για όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσές σου στα εκατοντάδες κατειλημμένα λύκεια και κολέγια σε όλη τη Χιλή. Συνεχίστε να ακολουθείτε την υπεύθυνη διαίσθησή σας, βαδίστε με την εγγύηση που σας παρέχουν οι ίδιες σας οι δυνάμεις. Κάντε δική σας τη μνήμη, τη γνώση, τη φαντασία και τη συλλογική θέληση που με πολλαπλούς τρόπους άνοιξαν δρόμους για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη, δημοκρατία και αλληλεγγύη στη Χιλή. Δεν χρειάζεται να είστε διαρκώς σε κινητοποίηση, μπορείτε να ξεκουραστείτε, να γιορτάσετε, να στοχαστείτε, να αποτιμήσετε, να μάθετε, και κατόπιν να επιστρέψετε στη δράση. Θυμήσου ότι ούτε η Ρώμη ούτε τίποτα στέρεο δεν χτίστηκε σε μια μέρα. Και δεν χρειαζόμαστε άλλους μάρτυρες, σας θέλουμε ζωντανούς και υγιείς.
Εσείς τα καταφέρατε καλύτερα από όλους εμάς. Εσείς μας καθοδηγείτε εμάς τους ενήλικες, μας χαρίσατε πάλι την ελπίδα και την εμπιστοσύνη ότι ακόμα και οι πιο ιδεαλιστικοί στόχοι μπορεί να κατακτηθούν με τα πιο συγκεκριμένα και ρεαλιστικά μέσα, αν υπάρχει θέληση, ανεκτικότητα και οργάνωση. Μας δώσατε ξανά την ατομική και συλλογική πίστη, που αναγνωρίζει την υποχρέωση του αγώνα για δικαιοσύνη στον κόσμο. Βλέπουμε πώς εσείς, που τώρα γίνεστε άντρες και γυναίκες, αφιερώνετε τις ζωές σας στην υπηρεσία των άλλων, πάνω απ’ όλα σ’ εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, τους φτωχούς και τους αποκλεισμένους, και πόσο αυτό ανησυχεί τους βολεμένους προνομιούχους. Τι ωραία αρχή!
«Ο χαλκός στα ύψη και η παιδεία στο χώμα», «Τώρα ήρθε η ώρα…» Ω, κόρη μου, ευχαριστώ για όλα αυτά. Με την ψυχή σε μια κλωστή και με ταπεινό θαυμασμό για όλα όσα καταφέρατε με τους αγώνες σας, είμαι βέβαιος ότι είμαστε πολλοί και πολλές από όλες τις ηλικίες που σήμερα ανανεώνουμε μπροστά σας τη δέσμευσή μας να κάνουμε όλα τα αναγκαία για να φτάσουμε σε μια κοινωνία με άρτια εκπαίδευση για όλους, που θα εξασφαλίζει την όσο δυνατόν πιο ολοκληρωμένη ανάπτυξη των πλευρών του κάθε ατόμου, μαζί με την ανάπτυξη μιας αίσθησης των αξιών και της δέσμευσης να υπηρετείς τους άλλους.
Δεν θα ξεκουραστώ κόρη μου, ώσπου αυτή η κοινωνία να δώσει προτεραιότητα στις ανάγκες των φτωχών, ώσπου να γεννάει κάθε φορά και πιο πολλά άτομα πρόθυμα να θυσιάσουν το ατομικό τους συμφέρον για την απονομή δικαιοσύνης. Στο υπόσχομαι.

Posted by...Ανώνυμος at 9:40 π.μ. 3 comments  

Κυκλοφόρησε η «αλάνα»
Τρίτη, Νοεμβρίου 21, 2006

Κυκλοφόρησε το τρίτο τεύχος του περιοδικού «αλάνα» με εκτεταμένο αφιέρωμα στους αγώνες για την παιδεία στις αμερικές.
Και φυσικά ενημέρωση για τις πολιτικές και εκλογικές εξελίξεις στην ήπειρο, όψεις των κοινωνιών της από την καλή και την ανάποδη, καθώς και κείμενα για τη γιορτή των νεκρών στο Μεξικό, το χιλιάνικο μουσικό «Νέο Κύμα» και την επέτειο εγκαθίδρυσης της χούντας στη Χιλή. Αναζητείστε την στα κεντρικά βιβλιοπωλεία, στο «σπόρο», Σ. Τρικούπη 21 και στο Στέκι Μετανστών, Τσαμαδού 13.

Posted by...Ανώνυμος at 5:09 μ.μ. 0 comments  

"Πολύ γρήγορος για να ζήσει -πολύ νέος για να πεθάνει"
Σάββατο, Νοεμβρίου 18, 2006

Ήταν κάποτε ένα ανήσυχο παιδί που μεγάλωνε στις συνοικίες της Αβάνας. Με το σχολείο δεν τα πήγαινε καλά – όμως, κάθε Σάββατο του Φεβρουαρίου (όταν γινόταν το καρναβάλι) τρύπωνε στην πομπή των Μαρκησίων, γιατί πολύ του άρεσαν τα όμορφα ρούχα και η ειρωνεία τους. Και ο χορός –του παιδιού του άρεσε ο χορός, το ποτό και το καλό φαγητό. Αλλά, πάνω απ’ όλα, οι γυναίκες.
Το παιδί έφυγε μετανάστης στην Αμερική για να ζήσει τη μεγάλη ζωή. Εκεί, βαρέθηκε να δουλεύει σερβιτόρος και γκρουμ στα ξενοδοχεία, μέχρι που άρχισε τις μαλακίες και τους ανάγκασε να τον απελάσουν. Βλέπεις, το παιδί δεν τα πήγαινε καλά με τα οικονομικά και δεν είχε ούτε λεφτά να γυρίσει πίσω.
Πίσω στην Αβάνα γινόταν της κακομοίρας. Ο κόσμος διαδήλωνε κατά του Μπατίστα και οι μπάτσοι είχαν συλλάβει τον μεγάλο αδελφό του παιδιού, γιατί ήταν κομμουνιστής. Το παιδί, χωρίς να το καταλάβει, μπλέχτηκε σε μια διαδήλωση φοιτητών. Τον μάγκωσαν οι μυστικοί και τον σακάτεψαν με τα ρόπαλα. Έφαγε και μια σφαίρα στο πόδι από τους φανερούς.
Όταν τον μετέφεραν στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ο κόσμος τον αποθέωνε, λες και ήταν ήρωας. Τότε το παιδί κατάλαβε πως έπρεπε κάτι να κάνει. Δεν γούσταρε να τον βαράνε ούτε γι’ αστείο.
Την ξανάκανε για τις ΗΠΑ, αλλά, τώρα ήταν περαστικός μόνο. Πήγαινε στο Μεξικό να βρει εκείνο τον δικηγόρο, τον Φιδέλ που κάτι ετοίμαζε. Και σε λίγο καιρό ξαναμπήκε στην Κούβα (του άρεσαν, βλέπεις, οι μετακινήσεις του παιδιού) στοιβαγμένος μαζί με τους άλλους 82 του Granma. Που έμειναν 12 όταν έπεσαν στην παγίδα του στρατού. Τότε ήταν που τον έμαθε ο Τσε. Βασικά δηλαδή τη φωνή του άκουσε, ενώ οι στρατιώτες τους λιάνιζαν μέσα στη νύχτα και κάποιοι έλεγαν να παραδοθούν, να γλιτώσουν. Το παιδί σηκώθηκε όρθιο και φώναξε αυτό που έμεινε στην Ιστορία σαν «Εδώ δεν παραδίνεται κανείς, διάβολε». Ο Τσε έγραφε βέβαια πως δεν το είπε έτσι ακριβώς, χρησιμοποίησε λέξεις που αρχίζουν από γαμ.. (γάμος;) και από αρχ.. (αρχαιρεσίες;) –αλλά πάντως το νόημα αυτό ήταν. Γιατί το παιδί έβριζε κιόλας, στα γεμάτα.
Όταν οργανώθηκαν οι «μουσάτοι» του Φιδέλ, το παιδί έγινε αρχηγός της εμπροσθοφυλακής, γιατί ήταν γρήγορος και ασυγκράτητος. Τότε έγινε κολλητός με τον Τσε, ο οποίος τον είχε από κοντά γιατί ήταν απείθαρχο και ιδιότροπο το παιδί. Και του άρεσε πολύ ο χαβαλές, αυτό που οι Κουβανοί λένε «ξέδομα». Την εποχή της μεγάλης πείνας στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, το παιδί κόντεψε να τον τρελάνει τον Τσε περιγράφοντάς του πώς έφτιαχνε το αρνάκι στο φούρνο η μάνα του. Άλλη φορά, ο Τσε χρειάστηκε να τον τραβήξει με το ζόρι έξω από ένα σπίτι χωρικών –γιατί το παιδί είχε πλακωθεί στο φαγητό και το κρασί την ώρα που οι στρατιώτες του Μπατίστα κύκλωναν το σπίτι. Είπαμε, του άρεσε η καλοπέραση του παιδιού –αλλά όταν ξέμεινε από γάλα ο Τσε, (γιατί τα κουτιά του είχαν γίνει σαν ελβετικό τυρί από τις σφαίρες) το παιδί έδωσε το δικό του κι έμεινε νηστικό.
Όταν μεγάλωσε ο στρατός των «μουσάτων», το παιδί έγινε κομαντάντε. Πήρε λοιπόν τους δικούς του και άρχισε να κάνει κόντρες με τον Τσε για το ποιος θα καταλάβει περισσότερα στρατόπεδα. Παιδικά πράγματα δηλαδή. Σε μια μάχη τραυματίζεται στο πόδι, αλλά γυρίζει πίσω για να σώσει το όπλο του και αρπάζει ακόμα μια σφαίρα που μπαίνει από το υπογάστριο και βγαίνει από το πλευρό του.
Κλέβει ιδέες από ταινίες γουέστερν για να καταλάβει τα οχυρά, μέχρι ένα τρακτέρ μετέτρεψε σε άρμα μάχης (το κάλυψε με φύλλα ατσάλι, του κόλλησε ένα φλογοβόλο το βάφτισε και Δράκο) και το πέταξε στο στρατόπεδο του Γιαγκουαχέι. Και εφαρμόζει, μαζί με τον Τσε, τον νόμο των Μάου Μάου στις μάχες. Πάει να πει –όταν όλοι είναι στο έδαφος και οι σφαίρες περνάνε πάνω από τα κεφάλια τους, σηκώνονται όρθιοι και φωνάζουν στον αντίπαλό τους απέναντι: «Ε, Τάδε, κοίτα με! Ο Νόμος των Μάου Μάου!» και αδειάζουν όρθιοι το όπλο τους επάνω του. Μετά, ζητάνε από τον αντίπαλο να τους μιμηθεί. Τα βλέπει αυτά ο Φιδέλ και τους σκυλοβρίζει γιατί δεν θέλει να χάσει τους κομαντάντε του από παιδιάστικες βλακείες.
Οι πλάκες του παιδιού συνεχίζονται, μια φορά μαγειρεύει δυο γάτες και καλεί τον Τσε σε γεύμα, βάζοντας στοίχημα πως όταν ο Αργεντίνος μάθαινε το μενού, δεν θα έτρωγε μπουκιά. «Η υπόθεση μου βρωμάει καπετάνιο», λέει ο Τσε που έχει ψυλλιαστεί το σκηνικό. «Περάστε κομαντάντε», υποκλίνεται το παιδί με επισημότητα μπροστά στο στρωμένο τραπέζι. Την επόμενη μέρα, ρίχνει το άλογό του στην αιώρα του κοιμισμένου Τσε και τον πετάει στο έδαφος. Οι αντάρτες τρομάζουν –ξέρουν πως οι εκρήξεις οργής του Αργεντίνου είναι μυθικές. Ο Τσε σηκώνεται, τον κοιτάζει και του λέει «θυμήσου ότι είναι παρόντες οι άντρες μου» -μετά τον αγκαλιάζει και φεύγουν παρέα.
Παράξενα γράμματα ανταλλάσουν οι δυο τους, όταν χωρίζουν οι ομάδες τους στα βουνά. Φλογερά, παιδιάστικα:
«Τσε, είθε οι άγνωστοι θεοί να σ΄ έχουν γερό. Πήρα το μήνυμά σου και μπερδεύτηκα –ή πολύ ευχαριστημένος είσαι ή πολύ απαισιόδοξος. Εγώ, εδώ δεν έχω παραλάβει ούτε άντρες, ούτε σφαίρες, ούτε Μ1, ούτε βόμβες, με λίγα λόγια τίποτα… Καθώς σκέφτομαι ότι θα έρθεις σύντομα, δε σου γράφω πολλά. Θα κάνουμε από κοντά μια μεγάλη και αναλυτική κουβέντα … Να γράφεις πιο καθαρά. Ακόμα δεν έχω καταλάβει μερικά σημεία του μηνύματός σου. Δεν γνώριζα ότι ήξερες τόσο καλά κινέζικα … Σε περιμένουμε με ανοιχτέ αγκάλες. Κ1000».
Κι ο Τσε του απαντάει: «Φτωχοδιάβολε, πήρα το μήνυμά σου πάνω που ετοιμαζόμουν να’ ρθω στην περιοχή σου και να βάλω τα δυο πόδια του (δεν διαβάζεται) σ’ ένα παπούτσι. Έχω την άδεια του γίγαντα να το κάνω … Σ’ αυτή την περιοχή μπορείς να δράσεις όπως σου κάνει κέφι, αλλά μη ριψοκινδυνεύσεις πολύ, για να μπορέσεις να δεις το τέλος του γλεντιού, που φαίνεται να πλησιάζει πια. Σου στέλνω ακόμα αυτό το μικρό αναμνηστικό από μια νύχτα στην Οτίλια: ‘’Εμαθα από βιβλία παλιά/ που γεμάτα γνώση για το μέλλον είναι/ ότι κανείς δεν φτάνει ποτέ μακριά/ αν ξοπίσω του πηγαίνω εγώ, κρετίνε’».
Όταν έρχεται κάποιος αμερικάνος δημοσιογράφος για να του πάρει συνέντευξη, πάνω στα βουνά –απαντάει στις φήμες που θέλουν ρωσικά υποβρύχια να υποστηρίζουν τον αγώνα τους: «ναι, έχουν έρθει δυο ή τρία, είναι από αυτά που βγάζουν κάτι μεταλλικά ποδαράκια, βγαίνουν από τη θάλασσα και μπορούν να ανέβουν μέχρι την οροσειρά». Κι ο δημοσιογράφος μένει εντελώς μαλάκας, γιατί αυτά του τα λέει με πολύ σοβαρό και αυστηρό ύφος ο κομαντάντε –αναρωτιέται αν θα πρέπει να τον πιστέψει ή όχι.
Μέχρι που οι «μουσάτοι» νίκησαν και μπήκε στην Αβάνα, το παιδί, στο ίδιο τζιπ με τον Φιδέλ. Τώρα όλοι του ζητούσαν να τους πει ιστορίες από την ένδοξη εποχή. Κι αυτός τους έλεγε για εκείνη τη φορά που είχε κλέψει η ομάδα του Τσε κάτι κράνη από τους στρατιώτες κι αυτός με την δίκη του ομάδα -όταν τους είδαν, άρχισαν να τους πυροβολούν ανελέητα και τους καθήλωσαν πίσω από κάτι δέντρα. Μέχρι που ο Τσε έδεσε ένα λευκό μαντήλι σε ένα κλαδί και άρχισε να το κουνάει για να παραδοθεί. «Είμαι ο μόνος που έπιασε αιχμάλωτο τον Τσε» έλεγε και αυτό ήταν το μεγαλύτερο κατόρθωμά του στην επανάσταση. Και όταν μπήκε ο Τσε στην Αβάνα και ο κόσμος τον αποθέωνε, εκείνος τον έπιασε παράμερα και του είπε: «Τσε, βρήκα τι θα κάνω. Θα σε βάλω σε ένα κλουβί να σε γυρνάω στην Κούβα να χεστούμε στα χρήματα».
Όταν ο Φιδέλ συνέλαβε τον κομαντάντε Ούμπερ Μάτος (ο οποίος ήταν αντι-κομμουνιστής και είχε στραβώσει με την προσέγγιση των αδελφών Κάστρο στη Σοβιετική Ένωση), το παιδί πήρε διαταγή να πάει στο Καμαγκουέι, να κάνει έρευνα για τον Μάτος. Έφυγε με ένα Τσέσνα και χάθηκε πάνω από τον ωκεανό. Μάταια στην Αβάνα ο κόσμος περίμενε στα ραδιόφωνα να μάθει νέα –το Τσέσνα δεν εμφανίστηκε πουθενά.
Ήταν 28 Οκτωβρίου του 1959 και ο Καμίλο Σιενφουέγος μόλις είχε κλείσει τα 27. Στην Αβάνα, η Μαλεκόν γεμίζει κάθε χρόνο, εκείνη τη μέρα, από κοπέλες που ρίχνουν λουλούδια στη θάλασσα –για τον Καμίλο. Γιατί το παιδί ήταν και γόης.

Posted by...The Motorcycle boy at 10:30 π.μ. 23 comments  

Μεξικανικός Κινηματογράφος
Τρίτη, Νοεμβρίου 14, 2006

Μιας και στο "καλαμπόκι" τρέφουμε μία ιδιαίτερη συμπάθεια στο Μεξικό, σκέφτηκα ότι μπορεί να σας ενδιαφέρει ένα post που είχα γράψει τον Φεβρουάριο με αφορμή το αφιέρωμα που έγινε στην Αθήνα για τον μεξικανό σκηνοθέτη El Indio.

Η Πρεσβεία του Μεξικό στην Αθήνα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Υπουργείο Πολιτισμού διοργάνωσαν στο σινεμά ΦΙΛΙΠ ένα αφιέρωμα στον Μεξικανό Σκηνοθέτη Emilio Fernández “El Indio” από τις 19 έως τις 25 Γενάρη.
Το Μεξικό είχε μία ισχυρή βιομηχανία κινηματογράφου, που ωρίμασε στη σκιά του Hollywood και που τα τελευταία χρόνια ζει μία εντυπωσιακή επανάκαμψη και «ανακάλυψη» από τα πρώτα του ακόμα βήματα. Ξεκίνησε την εποχή του βωβού με θέματα γύρω από την Μεξικανική Επανάσταση. Οι μεξικανοί αστέρες ήταν σέξυ, εντυπωσιακές γυναίκες ηθοποιοί και σκληροτράχηλοι αλλά ρομαντικοί cowboys. Γύρω στο 1940, άρχισαν να εμφανίζονται ταινίες με έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς, τα προβλήματα στη γη των αγροτών και των αυτοχθόνων και μερικές επικές ταινίες με θέμα τους Αζτέκους. Μεγάλη θραύση άρχισαν να κάνουν και οι ταινίες γύρω από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αυτές με τον John Wayne, πάντα υποτιτλισμένες. Κάπου εκεί άρχισε η εποχή της Χρυσής Δεκαετίας του Μεξικανικού Κινηματογράφου. Οι Μεξικανοί αγαπούσαν τον κινηματογράφο και είχαν πολύ όμορφα διακοσμημένες αίθουσες στις μεγάλες πόλεις. Στα χωριά έβλεπαν τις ταινίες σε τέντες στην ύπαιθρο, που τις έστηναν περιπλανώμενοι τσιγγάνοι. Εκατοντάδες ταινίες γυριζόντουσαν κάθε χρόνο στο Μεξικό, εκείνη την εποχή. Yπήρχε και σε μεγάλο βαθμό συνεργασία και ανταλλαγή και επενδύσεις μεταξύ Hollywood και Μεξικό. Διάσημοι μεξικανοί ηθοποιοί όπως η Cantinflas, η Dolores del Rio, ο Pedro Armendariz και η Sarita Montiel εργάστηκαν συχνά στο Hollywood. Το 1959, ο ισχυρός ξένος ανταγωνισμός, το συνεχώς υποτιμούμενο μεξικανικό νόμισμα και η έντονη εθνικοποίηση του εγχώριου κινηματογράφου από την τότε μεξικανική κυβέρνηση, οδήγησαν την Χρυσή Εποχή του μεξικανικού κινηματογράφου σε ένα τέλμα. Ο απρόσμενος χαμός σε πολύ νεαρές ηλικίες μεγάλων αστεριών όπως του Pedro Infante, του Jorge Negrete και του Pedro Armendariz γονάτισαν την βιομηχανία. Ήδη όμως είχε κάνει αισθητή την παρουσία του ο Emilio Fernández, που για πολλές δεκαετίες θεωρήθηκε εθνικό σύμβολο.
Κατάφερα να δω 3 από τις ταινίες του. Η κακοκαιρία και η παγωνιά στο σινεμά λόγω έλλειψης θέρμανσης δεν βόηθησαν και πολύ, αν και το αφιέρωμα ήταν εξαιρετικό στο σύνολό του. Γιατί δεν είναι μόνο ο El Indio Fernández ένας από τους πιο διάσημους σκηνοθέτες του Μεξικό του 20ου αιώνα, αλλά και ο συνεργάτης του φωτογράφος-κινηματογραφιστής Gabriel Figueroa θεωρείται ένας από τους καλύτερους παγκοσμίως στο είδος του. Ο φακός του Figueroa αποκάλυψε στον κόσμο το Μεξικό των φωτοσκιάσεων, με το maguey (τοπικό είδος κάκτου-φραγκοσυκιάς) και τα σύννεφα να κυριαρχούν σε ένα ατελείωτο τοπίο από ηφαίστεια. Μέσα από την ματιά του φάνηκε μια χώρα που πάλλεται, γεμάτη ζωή. Μέσα από τις 213 ταινίες του, κατάφερε με τους Alex Phillips, Ross Fischer, Jack Draper και Paul Strand ανάμεσα σε άλλους, να θέσει γερές βάσεις για την πραγματική αξία της φωτογραφίας στον κινηματογράφο, μετατρέποντάς την σε ένα από τους καθοριστικούς παράγοντες που έδωσαν μεγαλοπρέπεια στο εθνικό μεξικανικό σινεμά, την Χρυσή Εποχή του Κινηματογράφου. Μία καθοριστική στιγμή στην καρριέρα του στάθηκε η επαφή του με τον Greg Toland το 1935, όταν μια υποτροφία τον οδήγησε για σπουδές στο Hollywood. Ο Toland, φωτογράφος του Πολίτη Κέϊν του Orson Wells, θα θεωρείτο για πάντα από τον Figueroa σαν ο δάσκαλός του, αυτός από τον οποίο έμαθε το χειρισμό του φωτός, της οπτικής, της σύνθεσης και του βάθους του κάμπου. Όπως είχε πει και ο ίδιος για τη δουλειά του όταν το 1971 του απένειμαν το Εθνικό Βραβείο Τεχνών στο Μεξικό «είμαι σίγουρος ότι αν αξίζω κάποιον έπαινο, είναι γιατί ήξερα να χρησιμοποιήσω τα μάτια μου, που καθοδήγησαν τις κάμερες στο να αιχμαλωτίσουν όχι μόνο τα χρώματα, το φως και την σκιά, αλλά την κίνηση, που είναι η ίδια η ζωή». Έτσι, ενώ ο El Indio σφράγισε τις ταινίες του με ένα μεγαλοπρεπή μοναδικό επιβλητικό ρυθμό, ο Figueroa μεταμόρφωσε τα σενάρια σε μία σειρά από εικόνες γεμάτες από φανταστικά παιχνίδια με το φως για να σχηματίσουν αυτό το δυνατό δίδυμο που εξύμνησε με μοναδικό τρόπο το πνεύμα και την ομορφιά των Μεξικανών. Επιπλέον των ταινιών που γύρισε με τον El Indio Fernández, δύο ακόμα δουλειές του έγιναν περισσότερο γνωστές, Los olvidados (1950) του Luis Buñuel και La noche de la iguana (1964) του John Huston.
Ο σκηνοθέτης για τον οποίο έγινε το αφιέρωμα στο Φιλίπ, ο Εl Ιndio Fernández, στις ταινίες του μίλησε για τα προβλήματα και τις αντιθέσεις της μεξικανικής κοινωνίας, όντας ο ίδιος γιος πατέρα ισπανού και μητέρας ιθαγενούς. Εστίασε στην εγκατάλειψη και την άσχημη μοίρα που έχουν καταδικαστεί από την κοινωνία οι «ταπεινές τάξεις» και κυρίως οι αυτόχθονες. Τον ενδιέφερε κυρίως το μήνυμα και όχι η πλοκή, πίστευε ότι ο κινηματογράφος και οι ιδέες πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με την ζωή. Γι αυτό και επικεντρώθηκε μέσα από μεγάλους, κυνηγημένους και ατυχείς έρωτες, στην κοινωνική αδικία, την φτώχεια, την παντελή έλλειψη περίθαλψης και εκπαίδευσης των ιθαγενών Μεξικανών, την περιθωριοποίηση. Ο ίδιος πέρασε μία ζωή διά πυρός και σιδήρου, όταν στα 12 του εγκατέλειψε το σχολείο για να πάρει μέρος στην Μεξικανική Επανάσταση. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκισης, αλλά κατάφερε μετά 3 χρόνια να το σκάσει και να καταλήξει να δουλεύει στο Hollywood! Επέστρεψε στο Μεξικό στις αρχές του 30, για να δουλέψει αρχικά σαν ηθοποιός και στη συνέχεια σαν σκηνοθέτης, επηρεασμένος ιδιαίτερα από τον σοβιετικό σκηνοθέτη Serguéi Eisenstein, που γύρισε το 1931 το ¡Que viva México! καθώς και από τον αμερικανό John Ford, προβάλοντας τελικά στις σπουδαιότερες ταινίες του την πάλη των πρωταγωνιστών και τον σκληρό αλλά μάταιο αγώνα τους, καθώς δεν μπορούν να αποφύγουν το τραγικό πεπρωμένο που καιροφυλακτεί. Το μήνυμα του El Indio Fernández είναι ξεκάθαρο και απαισιόδοξο: η ζωή είναι μία σειρά από πόρτες που κλείνουν μπροστά στον άνθρωπο και αποδεικνύεται δύσκολο έως και αδύνατα να μπορέσουμε να αποφύγουμε τις παγίδες που κρύβονται σε κάθε βήμα. Για τη ζωή του πολλά έχουν γραφτεί, χαμένα κάπου ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα. Ο ίδιος πάντως με περηφάνεια έλεγε ότι πάλεψε για την Επανάσταση, ότι έμαθε τον Rodolfo Valentino να χορεύει, ότι πόζαρε γυμνός για τον γλύπτη που δημιούργησε το αγαλματίδιο των Oscar και ότι η μεγάλη αγάπη της ζωής του δεν ήταν κάποια από τις γυναίκες του, αλλά μία γυναίκα που δεν μπόρεσε ποτέ να κατακτήσει, η Olivia de Havilland. Ο κινηματογράφος δεν ήταν από την αρχή ο στόχος του, προέκυψε σαν συνέπεια της δυνατής προσωπικότητάς του, αυτού του ατίθασου σκληρού «αλόγου» -όπως τον αποκαλούσαν- ικανού όμως για την ακραία τρυφερότητα. Έτσι έφτασε να είναι ο πιο διάσημος Μεξικανός σκηνοθέτης του 20ού αιώνα.
Οι πρωταγωνιστές στις ταινίες του El Indio Fernández είναι τα μεγάλια αστέρια που θριάμβευσαν την Χρυσή Εποχή του Μεξικανικού Κινηματογράφου.
Και οι 3 ταινίες που είδα είναι γεμάτες με βίαια συναισθήματα και ζωή, αλλά και ένα είδος λυρισμού που στην μία τουλάχιστον περίπτωση, στην Enamorada, με συνεπήρε κυριολεκτικά. Τον καιρό της επανάστασης, ο στρατός των zapatistas του στρατηγού José Juan Reyes μπαίνει στην ήσυχη και συντηρητική πόλη της Cholula. Ενώ κατασχέτει τα αγαθά των πλουσίων, ο στρατηγός Reyes ερωτεύεται την όμορφη, πλούσια και ατίθαση Beatriz Peñafiel, κόρη του μεγαλύτερου προύχοντα της Cholula. Η αρχική απέχθεια που νοιώθει η Beatriz για τον επαναστάτη, δίνει τη θέση της στην περιέργεια και –τελικά- σε ένα βαθύ και αυθεντικό έρωτα, που την οδηγεί να αφήσει τα πάντα πίσω της και να τον ακολουθήσει στον αγώνα του. Mελόδραμα με δυνατά πάθη και αρκετά στοιχεία κωμωδίας, θυμίζει λίγο Shakespeare στην «Στρίγγλα που έγινε αρνάκι» και αποτελεί την επιτομή του έργου του Emilio Fernández.
Οι εικόνες του σε αυτήν την ταινία αιχμαλώτισαν αρκετές γενιές μεξικανών, οι οποίοι –όπως και ο Gabriel Figueroa- έμειναν άφωνοι μπροστά στην μαγεία των εκπληκτικών ματιών της María Félix.
Στην Enamorada, ο Indio αποκάλυψε μία πλευρά του γεμάτη με τρυφερό ρομαντισμός αλλά και βιαιότητα. Σαν να ένοιωθε ο ίδιος στο πετσί του τον πόνο του ερωτευμένου Armendáriz, ενός άνδρα-ηθοποιού τόσο macho και τόσο υπερόπτη, αλλά ταυτόχρονα και τόσο ανήμπορου μπροστά στην απόρριψη της γυναίκας που αγαπά. Σε αυτήν την ταινία συνεργάστηκε για πρώτη φορά με την María Félix, με μία φωτογραφία της οποίας ξεκίνησα και αυτό το blog. Την χολυγουντιανή εκδοχή της Enamorada με τον τίτλο The Torch γύρισε λίγα χρόνια μετά ο Indio με πρωταγωνιστές τον Armendáriz και στη θέση της María Félix, που ποτέ δεν δέχτηκε να μάθει αγγλικά και να παίξει στον αμερικανικό κινηματογράφο, την Paulette Goddard, πρώην γυναίκα του Τσάρλι Τσάπλιν. Η ερμηνεία της όμως χάθηκε μπροστά στο απύθμενο βάθος των ματιών της María, η οποία κατάφερε να γίνει η Beatriz Peñafiel ένας μοναδικός, αξέχαστος και ανεπανάληπτος χαρακτήρας στο πάνθεον του μεξικανικού κινηματογράφου.
Χωρίς αμφιβολία, η ιστορία του κινηματογράφου της χώρας της δε θα ήταν η ίδια αν δεν υπήρχε η María Félix. Αν και γράφτηκαν για εκείνη χιλιάδες σελίδες σχετικά με τη ζωή και τις ταινίες της, παρόλα αυτά κανένα κείμενο δεν κατάφερε να συλλάβει την ουσία αυτής της γυναίκας, της οποίας η αυθεντικότητα και η μοναδικότητα δεν μπορούν να κλειστούν σε κάποιες λέξεις. Πολλοί ειδικοί έγραψαν κατά καιρούς ότι η María πάντα ερμήνευε τον εαυτό της στις ταινίες της. Άλλοι, όπως ο Paco Ignacio Taibo I –συγγραφέας του βιβλίου La Doña (1991)- έγραψαν ότι η εμφάνισή της στο πανόραμα του μεξικανικού κινηματογράφου ήταν τόσο ισχυρή που οι συνεριογράφοι και οι σκηνοθέτες κατέληξαν να γράφουν ταινίες ειδικά για εκείνη, σύμφωνα με την προσωπικότητά της. Το αποτέλεσμα ήταν ένα περίεργο μείγμα πραγματικότητας και φαντασίας που έκανε ακόμα πιο δυνατό το μύθο της.
Οι γάμοι της με τον πιο γνωστό Λατίνο συνθέτη μεταξύ του 1930-1960, Agustín Lara (1943-1947) και με τον διάσημο τραγουδιστή Jorge Negrete (1952-1953) της έδωσαν το παρατσούκλι αυτής που «καταβροχθίζει» τους άνδρες. Η φήμη της εξαπλώθηκε όχι μόνο σε όλη την Λατινική Αμερική, αλλά και στην Ισπανία, την Ιταλία και την Γαλλία, όπου και γύρισε μία από τις πιο σπουδαίες ταινίες της, το French Cancan (1954) με σκηνοθέτη τον Jean Renoir. Η επιμονή της να αρνείται να δουλέψει για το Hollyhood ήταν θρυλική, αν και γι αυτό δεν μπόρεσε να γίνει γνωστή στο Βορρά, πέρα από τα μεξικανικά σύνορα. Της ίδιας πάντως της αρκούσε ο θρίαμβος στην πατρίδα της και η επιτυχία της στις ευρωπαϊκές χώρες όπου έγινε γνωστή με το όνομα "La Mexicana". Μέσα από 47 ταινίες, κατάφερε να διατηρήσει τον αέρα μιας πραγματικής σταρ, έφτιαξε την εικόνα μιας σκληρής γυναίκας που διαφοροποίηθηκε σημαντικά από τον παραδοσιακό ρόλο της Λατινομερικάνας γυναίκας που ζούσε στην σκιά κάποιου άνδρα.
Συμπρωταγωνιστής της στην Enamorada ήταν o Pedro Armendáriz, ηθοποιός με τόσο ρωμαλέα προσωπικότητά και τόσο πλάνα πράσινα μάτια, που οδήγησαν πολλές Βορειοαμερικανίδες τουρίστριες στην πόλη του Μεξικό το 1935, μόνο και μόνο για να τον γνωρίσουν από κοντά. Αυτές που κατάφερναν να του μιλήσουν από κοντά, ανακάλυπταν έναν νέο αξιαγάπητο και κοσμοπολίτη, ικανό να απαγγείλει απο μνήμης τον μονόλογο του Άμλετ σε άψογα αγγλικά. Ο χαρακτήρας και η ανδροπρεπής ομορφιά του τράβηξαν την προσοχή των ανθρώπων του σινεμά, που μαζευόντουσαν τα βράδια στο γκρεμισμένο πια φαρμακείο “Regis”. Ο ομιλών κινηματογράφος είχε φτάσει στο Μεξικό το 1931 και το μέλλον της βιομηχανίας ήταν αβέβαιο. Χρειάζονταν πρόσωπα που να αιχμαλωτίζουν το κοινό και ταλέντα που να να μπορούν να αντέξουν το βάρος ενός πρωταγωνιστή και στο γωνιώδες πρόσωπο του νεαρού Armendáriz βρήκαν και τα δύο προσόντα. Αν και στο αίμα του δεν κυλούσε σταγόνα αίματος αυτόχθονα, ο Armendáriz κατάφερε να ενσαρκώσει την ουσία της μεξικανικότητας περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ηθοποιό της πατρίδας του. Αυτή η εκτίμηση –αποδεκτή από ιστορικούς, κριτικούς, συναδέρφους και θαυμαστές του- θεμελιώθηκε κυρίως απο τις προσωπικότητες που ανέδειξε μέσα από τις ταινίες του σκηνοθέτη Emilio Fernández. Μαζί με την Dolores del Río, υπό την καθοδήγηση του Εl Indio, έπαιξε στις σπουδαιότερες ταινίες της Χρυσής Εποχής του Μεξικανικού Κινηματογράφου, όπως στο Flor silvestre (1943), την Bugambilia (1945) και την María Candelaria (1944). Την σπουδαία καρριέρα του συνέχισε και εκτός του Μεξικό, στην Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη. Θεωρήθηκε πρότυπο της αρρενωπότητας και της ανδρικής ομορφιάς. Τα χαρακτηριστικά και η κορμοστασιά του ήταν σχεδόν τέλεια. Αλλά ήταν το πάθος του, η δύναμη και οι ικανότητές του σαν ηθοποιός που σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα του gentleman, τον έκαναν αμέσως το φαβορί σκηνοθετών όπως ο John Ford με τον οποίο γύρισε τον Φυγά (1947) και στη συνέχεια εμφανίστηκε σε συμπρωταγωνιστικό ρόλο στο Fort Apache και στους 3 Godfathers (1948). Όταν το 1963 ανακάλυψε ότι έπασχε από καρκίνο, προτίμησε να δώσει τέλος στην αγωνία και στον πόνο με μία σφαίρα στον κρόταφο. Ήταν ένας από τους 91 ανθρώπους, ανάμεσα στους John Wayne, Susan Hayward, και Agnes Moorehead, των οποίων ο καρκίνος αποδόθηκε στην έκθεσή τους σε ραδιενέργεια, στην διάρκεια γυρισμάτων της ταινίας The Conqueror (1956).
Είναι κρίμα που αυτό το αφιέρωμα κράτησε τόσες λίγες μέρες και συνέπεσε με την κακοκαιρία, γιατί πραγματικά πιστεύω ότι οι ταινίες του El Indio θα είχαν μεγάλη απήχηση στο ελληνικό κοινό. Εμένα τουλάχιστον με συνεπήραν.

Posted by...Juanita La Quejica at 3:12 μ.μ. 3 comments  

ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ!
Κυριακή, Νοεμβρίου 12, 2006

έκατσα πολύ λίγο δυστυχώς, και δεν πρόλαβα να βάλω ούτε μια πινελιά, αλλά όπως βλέπετε τα παιδιά στο στέκι κάνουν καταπληκτική δουλειά!!!!!

Εύγε σας!!! Είναι απίθανο!!!



υ.γ. όσο για το χτεσινό απόσπασμα, μάθαμε ότι περάσατε και δεν πιάσατε πινέλο, αλλά και ότι δεν αφήσατε κάτω το πηρούνι, χο χο χο χο (πώς να σου μπει μετά το κοστούμι του ζορό χρυσό μου;)

Posted by...unapatatras at 10:25 μ.μ. 22 comments  

Μεσημέρι στην εκδήλωση της "Αλάνας"
Σάββατο, Νοεμβρίου 11, 2006

Μόλις γυρίσαμε από το Στέκι Μεταναστών, Τσαμαδού 13, και χρωστάω ένα ευχαριστώ στα παιδιά της "Αλάνας" που διοργάνωσαν την εκδήλωση.
Ένα ευχαριστώ σε αυτούς που μαγείρεψαν τα φαγητά σε ποσότητες ικανές να χορτάσουν στρατόπεδο νεοσυλλέκτων. Και ειδικά στη Ματούλα για τη σαλάτα της και σε αυτόν που έφτιαξε εκείνο το ιθαγένικο φαγητό (πως το λέγανε; παίζει καμιά συνταγή;). Είχε και γλυκά, αλλά γι' αυτά δεν πρόκειται να πω κουβέντα -όταν τρώνε δεν μιλάνε.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην goudroun που είχε λιώσει στα πόδια της για να ετοιμαστεί η εκδήλωση (ζεις ρε ή κατέρρευσες κάτω από κανένα πάγκο και σε κάνανε γκράφιτι;).
Και όλους τους υπόλοιπους -χάρηκα που σας είδα και τα είπαμε. Χάρηκα επίσης που γνώρισα τη Φλώρα, ελπίζω να βγήκε η μπογιά από τη γούνα της. Ποια είναι η Φλώρα; Αν πάτε, θα καταλάβετε.
Για την έκθεση φωτογραφίας δεν θέλω να πω τίποτα -αυτά τα βλέπεις, δεν τα περιγράφεις.
Μετά τα ευχαριστώ, να πω κι ένα συγνώμη που δεν βοήθησα στο βάψιμο του γκράφιτι -αλλά είμαι φύση κακότεχνη και σκέφτηκα να μην καταστρέψω τη δουλειά τόσων ανθρώπων. Γιατί το γκράφιτι γίνεται με τη συμμετοχή όλων. Να, έτσι ακριβώς:

Posted by...The Motorcycle boy at 7:32 μ.μ. 6 comments  

Ζωγραφική σε τοίχους στην Αμερική- τοιχογραφίες, μουράλες, γκράφιτι
Πέμπτη, Νοεμβρίου 09, 2006

Η ζωγραφική σε τοίχο και γενικότερα σε επιφάνειες κτιρίων, η τοιχογραφία, σχετίζεται με διακριτές περιόδους ανάπτυξης πολιτισμών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Εντοπίζεται στην Κίνα, στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα, στη Ρώμη, στη Μεσο-Χριστιανική Εποχή, στον αραβικό κόσμο, στην περίοδο πριν την Αναγένηση, στην Αναγέννηση, στην Ινδία.... Στην αμερικάνικη ήπειρο η τοιχογραφία αποτέλεσε θεμελιώδες χαρακτηριστικό των προκολομβιανών πολιτισμών, καθώς η παρουσία της είναι συνεχής από τα πρώτα τους χρόνια. Η παράδοση της λατινοαμερικάνικης τοιχογραφίας έχει τις ρίζες της στους αυτόχθονες πολιτισμούς, στις πόλεις-θρησκευτικά κέντρα των Αζτέκων, των Μάγιας και των Ίνκας.

Αρχαιολογικά ευρήματα και ιστορικές μαρτυρίες αποκαλύπτουν ότι ο κόσμος της προκολομβιανής Αμερικής ήταν πλημμυρισμένος από χρώματα. Η ζωγραφική του τοίχου, το χρώμα, ήταν στοιχεία άμεσα συνδεδεμένα με την καθημερινότητα, την έννοια της γνώσης και της σοφίας. Οι τοιχογραφίες βρίσκονταν κυρίως σε εσωτερικούς χώρους, και σε κάθε τοίχο ανάλογα με τη θέση του, απεικονίζονταν θέματα ιστορικά, τελετουργικά, θρησκευτικά καθώς και σκηνές της καθημερινής ζωής. Οι ζωγραφικές αυτές επιφάνειες αποτελούσαν οργανικό κομμάτι του κτιρίου και ενιαίο σύνολο. Στη σύνθεση συμμετείχαν και οι θεατές ως δέκτες νοημάτων και ταυτόχρονα ως παρουσίες στο χώρο.
..........................................................................................................................................
Στη νεότερη ιστορία, σταθμό στην εξέλιξη της λατινοαμερικάνικης τοιχογραφίας αντιπροσωπεύει το κίνημα του μουραλίσμο (muralismo). Το κίνημα αυτό συνδέεται με τις περιόδους των επαναστάσεων και των εξεγέρσεων που έλαβαν χώρα στη Λατινική Αμερική στα τέλη του 19ου και στον 20ο αιώνα. Η περίπτωση του Μεξικού με τους «τρεις μεγάλους» τοιχογράφους, τον Ντιέγκο Ριβέρα (Diego Rivera), τον Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο (José Clemente Orozco) και τον Νταβίντ Αλφαρο Σικέιρος (David Alfaro Siqueiros), είναι η πιο γνωστή. Ωστόσο, το κίνημα του μουραλίσμο εμφανίζεται και γνωρίζει άνθιση στη Βραζιλία (Cândido Portinari), στο Εκουαδόρ (Oswaldo Guayasamín) και στην Κολομβία (Pedro Nel Gómez).

Η ανάπτυξη του μεξικάνικου μουραλισμού φαίνεται να βγαίνει μέσα από μια γενικότερη αναγέννηση της μεξικάνικης κουλτούρας, οι ρίζες της οποίας βρίσκονταν πριν τη μεξικάνικη επανάσταση. Στο Μεξικό μετά την επανάσταση, η παραγωγή τοιχογραφιών γενικεύεται. Η ιδεολογική και αισθητική δυναμική της τοιχογραφίας, την καθιστά αντικείμενο κρατικής θεσμοθέτησης. Μέσω του προγράμματος αναθέσεων τοιχογραφιών πολλές επιλεγμένες επιφάνειες δημόσιων κτιρίων επενδύονται ζωγραφικά. Τα μουράλες (murales, τοιχογραφίες) δεν μπορούσαν ούτε να αγοραστούν ούτε να πουληθούν, το κίνημα του muralismo αποτελούσε μια σημαντική πρόκληση απέναντι στην κοινά αποδεκτή ιδέα για το ρόλο και τη θέση του καλλιτέχνη στη δυτική κοινωνία.

Η καλλιτεχνική δράση των Ριβέρα, Ορόσκο και Σικέιρος εκτείνεται σε 5 δεκαετίες από τις αρχές του 1920, ενώ ο Σικέιρος συνεχίζει και μέχρι τις αρχές του 1970. Οι μεξικάνοι μουραλίστες συμμετείχαν ενεργά στην κοινωνική και πνευματική ζωή της χώρας. Το κίνημα του μουραλίσμο έθετε ως προτεραιότητα την ενασχόληση με την τοιχογραφία, με μια ζωγραφική, δηλαδή, ικανή να ενταχθεί στο χώρο της αρχιτεκτονικής και της πόλης και να αναπαραστήσει όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας, με αναφορές πολλές φορές σε πραγματικά πρόσωπα και χώρους, σε ιθαγενικά και τοπικά στοιχεία, σε μύθους και ιστορικά γεγονότα.
..........................................................................................................................................
Στη Χιλή την περίοδο της Κυβέρνησης της Λαϊκής Ενότητας (1970-1973), εμφανίζονται οι μπριγάδας μουραλίστας (brigadas muralistas), ομάδες που μετά τη συμμετοχή τους στην εκλογική καμπάνια του Αγιέντε, αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη ζωγραφική του δρόμου και να επενδύσουν τους τοίχους της πόλης με συνθήματα, εικόνες και χρώματα. Παραδείγματα τέτοιων μπριγάδων είναι η Brigada Ramona Parra, η Elmo Catalán, η Inti Peredo, η Camilo Torres, η Chacón. Οι ομάδες αυτές μέσα από τη συλλογική ζωγραφική δραστηριότητα στους δρόμους της πόλης εκδηλώνουν τη διάθεσή τους για κοινωνική αλλαγή, καθώς και μια διαφορετική αντίληψη της πολιτικής και κοινωνικής δράσης. Ορισμένες από τις μπριγάδες συνεχίζουν τη δράση τους μέχρι σήμερα.

.........................................................................................................................................
Οι τοιχογραφίες στις ζαπατίστικες κοινότητες, οι τοιχογραφίες στη γειτονιά της Νέζα στην Πόλη του Μεξικού, οι τοιχογραφίες για τους φυλακισμένους Μαπούτσε της Χιλής αποτελούν σύγχρονα παραδείγματα μιας παράδοσης που συνεχίζει να εξελίσσεται. Η τοιχογραφία χρησιμοποιείται, ως το κατάλληλο μέσο, τόσο στις ιθαγενικές κοινότητες, όσο και στις γειτονιές της πόλης. Στην τοιχογραφία, αυτοί που συμμετέχουν, επενδύουν τις εμπειρίες και τις επιθυμίες τους, μεταφέρουν τις συλλογικές αξίες για τον τρόπο ζωής που επιθυμούν. Μέσα από τη διαδικασία παραγωγής μιας τοιχογραφίας ανοίγεται το πεδίο για την καλλιέργεια μιας διαφορετικής συλλογικής και πολιτικής έκφρασης.

..........................................................................................................................................
Παράλληλα ομάδες κυρίως νέων ανθρώπων εκφράζονται με την πιο σύγχρονη πρακτική των γκράφιτι, σε τοίχους των βορειοαμερικάνικων και λατινοαμερικάνικων πόλεων, σε τρένα, γέφυρες και αυτοκινητόδρομους. Το γκράφιτι, η ζωγραφική και το γράψιμο σε τοίχους στους δρόμους της πόλης, εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’60 στις Η.Π.Α. Με το γκράφιτι συμμορίες των αμερικάνικων πόλεων οριοθετούσαν την επικράτειά τους. Στο τέλος της δεκαετίας του ’60, στη Φιλαδέλφεια και μετά στη Νέα Υόρκη, εμφανίζονται στο μετρό και στους δρόμους της πόλης γκράφιτι με υπογραφές (tags) ατόμων. Στη συνέχεια η πρακτική του γκράφιτι εξαπλώθηκε στην περιοχή του Μπρούκλιν και σχετίστηκε με την κουλτούρα της ραπ μουσικής. Με τη χρήση του σπρέι, τα γκράφιτι άρχισαν να μεγαλώνουν και να ποικίλουν σε σχήματα και χρωματικούς συνδυασμούς. Καθώς τα γκράφιτι θεωρούνται παράνομα, τη δεκαετία του ’80 έγιναν μαζικές επιχειρήσεις εκκαθάρισης, ενώ άρχισαν να διώκονται συστηματικά, ως πράξη βανδαλισμού.

Στη Βραζιλία, τη δεκαετία του '60 το γκράφιτι επηρεάστηκε τόσο από την πολιτική όσο και από τα κινήματα της τέχνης και της μουσικής. Μετά το πραξικόπημα του ‘64, αρκετοί στίχοι από τα τραγούδια της “Musica Popular Brasileira” εμφανίστηκαν και σε γκράφιτι. Σήμερα, στις μεγάλες πόλεις όπως το Σάο Πάουλο, η παραγωγή των γκράφιτι είναι εντυπωσιακή Οι “pichadores” (πιτσαδόρες) είναι γκραφιτάδες που βάζουν την υπογραφή τους στα πιο δύσκολα και επικίνδυνα σημεία της πόλης. Η «κουλτούρα του δρόμου» περιλαμβάνει το γκράφιτι, το χιπ-χοπ και τη σάμπα. Στις φαβέλες, οι τοίχοι γεμίζουν συνθήματα, λόγια αγανάκτησης και ελπίδας, εικόνες που βγαίνουν από τη σύγχρονη πραγματικότητα και το δοκιμασμένο παρελθόν.

Posted by...Ανώνυμος at 1:34 μ.μ. 6 comments  

Mαύρο Ελδοράδο
Τετάρτη, Νοεμβρίου 08, 2006

Posted by...οι σκιές μιλάν at 1:31 μ.μ. 6 comments  

"Ζαπάτα -αν θέλετε πόλεμο"
Κυριακή, Νοεμβρίου 05, 2006

Πριν λίγο καιρό (εντάξει, αρκετό καιρό –αλλά διαβάζω αργά), ο Ευ-άγγελος μου χάρισε ένα βιβλίο. Ήταν η «Μεξικάνικη επανάσταση 1910-1920» του Αδόλφο Τζίλι (εκδόσεις ΚΟΥΚΙΔΑ). Και δεν φτάνει που μου το χάρισε, είχε την απαίτηση να το διαβάσω για να του λύνω απορίες σχετικά με τους Ζαπατίστας και τον Ζαπάτα.
Όταν άρχισα να το διαβάζω, θυμήθηκα τα φοιτητικά μου χρόνια. Ξέρεις, την εποχή που διάβαζα μαρξιστές για να περάσω το μάθημα –ναι, ο Τζίλι είναι μαρξιστής και το βιβλίο είναι από αυτά που κάθε δυο γραμμές κείμενο έχει είκοσι γραμμές υποσημειώσεις. Έφαγα στη μάπα και μια εισαγωγή που με ανάγκασε να ξεσκονίσω ότι Γκράμσι, Μαρκούζε και λοιπούς πανδύσκολους είχα διαβάσει –κοντολογίς, ήμουν έτοιμος να βρω τον Ευ-άγγελο και να του σερβίρω το βιβλίο με σάλτσα Μαδέρα, να το φάει, να ησυχάσω. Ευτυχώς, προχώρησα (καθαρά λόγω περιέργειας) και στα επόμενα κεφάλαια.
Το βιβλίο του Τζίλι είναι ένα επιστημονικό σύγγραμμα. Χρειάζονται θεωρητικά προαπαιτούμενα για να βγάλεις άκρη και … Θα μπορούσα να γκρινιάζω με τις ώρες, το γεγονός όμως είναι πως το βιβλίο του Τζίλι είναι ένα από τα ελάχιστα επιστημονικά κείμενα που σε αφήνει με σφίξιμο στο στομάχι. Πως το κάνει δεν ξέρω, αλλά είναι συγκινητικό –όσο και ένα κλασσικό μυθιστόρημα.

«Γη και ελευθερία»
Πέρα από τη θεωρητική προσέγγιση, το βιβλίο παρουσιάζει τη μεξικάνικη επανάσταση, από το 1910 –τότε που το καθεστώς του Πορφίριο Ντίας φρόντιζε για την αύξηση των λατιφουντίων (τι είναι αυτό; οι μεγάλες εκτάσεις γης που ανήκαν στους γαιοκτήμονες και απασχολούσαν αγρότες –δουλοπάροικους) με νόμους που έπαιρναν τις κοινοτικές εκτάσεις των χωριών (εχίδος) και τις ενσωμάτωναν στη μεγάλη ιδιοκτησία. Φυσικά, ο Ντίας είχε πάρει την εξουσία με τη βία.
Τον Ιούνιο του 1910 ο Ντίας επανεκλέχτηκε, τη στιγμή που ο βασικός αντίπαλός του για το αξίωμα της προεδρίας, ο Φρανσίσκο Μαδέρο βρισκόταν στη φυλακή. Ο Μαδέρο, έφυγε για τις ΗΠΑ, όταν αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους και κήρυξε άκυρες τις τελευταίες εκλογές. Έκανε και μια δικιά του κυβέρνηση με τον εαυτό του στη θέση του Προέδρου και ανακοίνωσε το Σχέδιο του Σαιν Λούις, όπου υποσχέθηκε, μεταξύ των άλλων, την επιστροφή της γης (που είχε δώσει ο Ντιας στους φεουδάρχες) στους αρχικούς της ιδιοκτήτες.
Η προσπάθειά του ήταν ανοργάνωτη και θα καταντούσε γραφική αν δεν υπήρχε η Τσιουάουα, στον μεξικανικό βορρά. Εκεί, ο κυβερνήτης Αμπραάμ Γκονσάλες, που ήταν οπαδός του Μαδέρο ξεκίνησε την εξέγερση. Στο πλευρό του εμφανίζονται για πρώτη φορά ο Φρανσίσκο (Πάντσο) Βίγια, ο Πασκουάλ Ορόσκο και άλλοι άγνωστοι οπλαρχηγοί. Ο στρατός τους αυξάνεται μετά από κάθε νίκη επί του Ομοσπονδιακού στρατού και γρήγορα κυριαρχούν στις περισσότερες πόλεις του βορρά.
Παράλληλα, στο νότο, στην πολιτεία Μορέλος εξεγείρεται ο Εμιλιάνο Ζαπάτα. Οι επαναστάτες προελαύνουν και από τις δυο πλευρές, ο Μαδέρο μπαίνει στο Μεξικό, χάνει τις μάχες που διευθύνει και κερδίζει τις πολιορκίες πόλεων στις οποίες κάνουν του κεφαλιού τους οι Βίγια και Ορόσκο.
Ο Μαδέρο έρχεται σε συμφωνία με τον Ντίας, όταν βλέπουν πως η κατάσταση τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη και υπογράφουν το Σύμφωνο της Σιουδάδ Χουάρες, που ρυθμίζει το πολιτειακό, αλλά δεν λέει λέξη για την επιστροφή της γης στους αγρότες.
Στις 25 Μαρτίου του 1911, ο Πορφίριο Ντίας παραιτείται και εξορίζεται στη Γαλλία και στις 7 Ιουνίου, ο Φρανσίσκο Μαδέρο μπαίνει θριαμβευτής στην πόλη του Μεξικού. Η ηγεσία αλλάζει όνομα, αλλά όχι στάση και μάλιστα την εποχή που οι επαναστάτες κυριαρχούν στην ύπαιθρο.
Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ξεκίνησε την πολιτική του διαδρομή όταν εκλέχτηκε πρόεδρος του κοινοτικού συμβουλίου του Ανενεκουίλκο. Ήταν 30 χρονών και είχε λίγη γη στην κατοχή του –δεν ήταν πλούσιος, αλλά δεν ήταν και φτωχός αγρότης. Ήταν φημισμένος δαμαστής αλόγων, αυτό είχε σαν κύρια εργασία. Αγωνιζόταν για την εξασφάλιση της κοινοτικής γης, ενάντια στον κυβερνήτη της πολιτείας που εξέδιδε νόμους φιλικούς προς τους γαιοκτήμονες και άρπαζε συνεχώς τα κοινοτικά εχίδος. Αφού εξάντλησε τα νόμιμα μέσα, μάζεψε καμιά ογδονταριά χωρικούς και πήραν με τη βία τη γη που τους ανήκε. Μετά άρχισαν να την καλλιεργούν και να την περιφρουρούν –μέχρι που η κυβέρνηση τους την παραχώρησε με ένα ευνοϊκό διάταγμα. Αυτή ήταν η πρώτη του νίκη στον αγώνα για την επιστροφή της γης.
Ο Φραγκίσκο Βίγια ήταν αγρότης του βορρά που είχε βγει στην παρανομία μετά από διαμάχες με τους τοπικούς φεουδάρχες. Είχε οργανώσει αντάρτικες ομάδες στα βουνά, οι οποίες χτυπούσαν αιφνιδιαστικά, έκλεβαν ζώα και μετά εξαφανίζονταν. Αυτές οι ομάδες είχαν υποστήριξη από τα χωριά και, από την πλευρά τους, χρησιμοποιούσαν το σύστημα «κλέβω από τους πλούσιους και τα δίνω στους φτωχούς». Όλα αυτά μέχρι να ενταχθεί στον στρατό του Μαδέρο, όπου έγινε Διοικητής Μεραρχίας.
Οι επαναστατικοί στρατοί, αρνήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα τους στον Μαδέρο, όσο αυτός δεν έκανε αναδιανομή της γης και, στις 28 Νοεμβρίου του 1911 υπογράφτηκε το Σχέδιο της Αγιάλα. Η πλήρης ονομασία του ήταν «Απελευθερωτικό Σχέδιο των τέκνων της πολιτείας Μορέλος, μελών του Εξεγερμένου Στρατού που προασπίζουν την εκπλήρωση του Σχεδίου του Σαν Λουίς Ποτοσί, με τις μεταρρυθμίσεις που έκριναν κατάλληλες προς μεγαλύτερο όφελος της Μεξικανικής Πατρίδας». Το σχέδιο προέβλεπε την πλήρη διανομή της γης στους αγρότες και τις αγροτικές κοινότητες. Υπογράφηκε από 7 στρατηγούς, 17 συνταγματάρχες, 34 λοχαγούς και έναν υπολοχαγό του ζαπατικού στρατού. Όλοι σχεδόν ήταν αγρότες, εκτός από τον Μοντάνιο κι ένα ακόμα άτομο και οι περισσότεροι μόλις που γνώριζαν να γράφουν το όνομά τους. Ο Χιλντάρδο Μαγκάνια περιγράφει την ιστορική στιγμή, κατά την οποία ξεκίνησε μια επανάσταση με σοσιαλιστικό χαρακτήρα, νωρίτερα ακόμα και από τη ρωσική επανάσταση:
«Όλοι οι ζαπατικοί διοικητές που δρούσαν σ’ εκείνη την περιοχή έλαβαν διαταγές να συγκεντρωθούν το συντομότερο στην οροσειρά της Αγιοσούστλα … (που) μεταμορφώθηκε σ΄ ένα ζωηρό επαναστατικό στρατόπεδο, όπου πλήθος ανδρών, με σταυρωτά στο στήθος τα φισεκλίκια μισογεμάτα με φυσίγγια και στο ροζιασμένο και σκούρο χέρι την καραμπίνα ακόμα να μυρίζει μπαρούτι, στριμώχνονταν σ΄ ένα πολύχρωμο σύνολο, σχολιάζοντας τα πρόσφατα γεγονότα και ρωτώντας ο ένας τον άλλο για το σκοπό εκείνης της συνάντησης, που όλοι προαισθάνονταν ότι ήταν σημαντική.
Στο εσωτερικό της καλύβας που τους είχε χρησιμεύσει ως κατάλυμα, ο στρατηγός Ζαπάτα και ο καθηγητής Μοντάνιο συζητούσαν για πράγματα που οι άλλοι απέξω δεν μπορούσαν ν’ ακούσουν, παρά τη λαχτάρα και περιέργειά τους. Τελικά ο πρώτος, πάντα σοβαρός μέσα στην ευγένειά του, όρθιος στη ζέστη της πόρτας της καλύβας είπε:
-Όσοι δεν φοβούνται, να περάσουν να υπογράψουν! …
Και αμέσως μετά, ο Μοντάνιο, όρθιος δίπλα σ΄ ένα ξύλινο, μικρό και χοντροκομμένο τραπέζι, που το διατηρούν οι κάτοικοι της Αγιοσούστλα σαν ιστορικό κειμήλιο, με την άγρια και βαριά φωνή του και τον τόνο του επαρχιώτη δασκάλου, διάβασε το Σχέδιο της Αγιάλα.
Όλοι οι παρόντες υποδέχτηκαν το ντοκουμέντο με ξέσπασμα ενθουσιασμού και οι διοικητές και αξιωματικοί το υπέγραψαν συγκινημένοι».
Ο Μαδέρο είναι Πρόεδρος της χώρας αλλά δεν έχει την εξουσία. Οι επαναστάτες διακρίνουν σε αυτόν, έναν ακόμα προδότη –μετά τη συμφωνία του με τον Ντίας και ο Αρχιστράτηγος του Στρατού Επιχειρήσεών του, ο Βικτοριάνο Ουέρτα, τον δολοφονεί. Γίνεται και πρόεδρος της χώρας αλλά η ύπαιθρος εξακολουθεί να βράζει. Όσο κι αν προσπαθεί ο Ουέρτα να προσελκύσει τη Μεραρχία του Βορρά και όσο κι αν δίνει αξιώματα, γη, χρήματα και εγγυήσεις στον Ζαπάτα –δεν καταφέρνει να κερδίσει την υποστήριξή τους.
Και τότε εμφανίζεται ο Βενουστιάνο Καρράνσα –πρώην υποστηρικτής του Ντίας, γαιοκτήμονας και γερουσιαστής της πολιτείας Κοαουίλα –ο οποίος ξεκινάει καινούργιο πραξικόπημα κατά του Ουέρτα. Μια ακόμα κομβική μορφή στην ιστορία της μεξικάνικης επανάστασης είναι ο στρατηγός Αλβάρο Ομπρεγόν, ο οποίος αποφασίζει να προσφέρει τη στήριξή του στον Καρράνσα. Και στις 15 Αυγούστου του 1914 μπαίνει θριαμβευτής στην πόλη του Μεξικού προσφέροντας τη διακυβέρνηση της χώρας στον Καρράνσα.
Συνοψίζοντας την κατάσταση, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή έχουμε τους στρατούς των επαναστατών Βίγια και Ζαπάτα –οι οποίοι ελέγχουν τον Βορρά και τον Νότο αντίστοιχα και την κυβέρνηση του Καράνσα στο κέντρο, η οποία στηρίζεται από τα μικροαστικά στρώματα. Ο Ομπρεγόν προσπαθεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη του πρώην συναγωνιστή του Βίγια –αλλά μάταια.

Χωρίς δικαίωμα ψήφου –αλλά και χωρίς επιστροφή από το Αγουασκαλιέντες
Στα μέσα Σεπτεμβρίου, ο Καρράνσα ενημερώνει πως θα συγκαλέσει συνάντηση όλων των στρατιωτικών αρχηγών στην πόλη του Μεξικού. Ο Ομπρεγόν πηγαίνει την πρόσκληση στον Βίγια, ο οποίος βλέπει πως δεν υπάρχει στα περιεχόμενα της συνάντησης ούτε κουβέντα για το αγροτικό ζήτημα, θεωρεί την όλη κίνηση ως ραδιουργία και είναι έτοιμος να εκτελέσει τον Ομπρεγόν επιτόπου. Δυστυχώς, ο Ομπρεγόν γλιτώνει με την παρέμβαση των αξιωματικών του Βίγια. Και μεσολαβεί στον Καρράνσα προκειμένου να γίνει η συνάντηση σε «ουδέτερο έδαφος» και συγκεκριμένα στην πόλη Αγουασκαλιέντες.
Στις 10 Οκτωβρίου του 1914 ξεκινάει τις εργασίες της η Στρατιωτική Συνέλευση του Αγουασκαλιέντες, στην οποία παίρνουν μέρος οι αντιπρόσωποι του Καράνσα, υπό τη διεύθυνση του Ομπρεγόν, ο Βίγια και οι αξιωματικοί του. Λίγες μέρες μετά την εγκατάστασή της, η Συνέλευση ανακηρύσσεται κυρίαρχη και αποφασίζει να ορίσει μια επιτροπή που θα καλέσει τον Ζαπάτα να στείλει αντιπροσώπους του. Πράγματι, στις 27 Οκτωβρίου ενσωματώνεται στη Συνέλευση η ζαπατική επιτροπή, μόνο με δικαίωμα λόγου αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου –αφού ο Ζαπάτα, για να στείλει κανονική αντιπροσωπία έχει θέσει ως όρο της έγκριση των αρχών του Σχεδίου της Αγιάλα. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η Συνέλευση παραπαίει. Το κλίμα αλλάζει με την ενσωμάτωση των ζαπατικών και στις 28 Οκτωβρίου, έξω από κάθε σχέδιο, η Συνέλευση εγκρίνει ομόφωνα τα κυριότερα άρθρα του Σχεδίου της Αγιάλα. Ο Καρράνσα βλέπει την παγίδα και προσπαθεί να κωλυσιεργήσει αλλά η Συνέλευση δεν μπορεί να εμποδιστεί. Στις 30 Οκτωβρίου αποφασίζεται η παύση του Καρράνσα, αλλά και του Βίγια από τη θέση του διοικητή της Μεραρχίας του Βορρά και συστήνεται μια επιτροπή διακυβέρνησης. Την 1η Νοεμβρίου εκλέγεται προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Εουλάλιο Γκουτιέρες με την στήριξη βιγικών και ζαπατικών.
Στις 3 Νοεμβρίου, ο Βίγια προτείνει τη λύση, σύμφωνα με αυτόν, της διένεξής του με τον Καράνσα. Ούτε εκτοπισμός στην Αβάνα, όπως πρότεινε ο Καρράνσα, ούτε απλώς αποπομπή και των δυο –ο Βίγια προτείνει στη Συνέλευση να αποφασίσει να τουφεκίσει και τους δυο ταυτόχρονα, για να τελειώνουν με τα προβλήματα. Περιττό να ειπωθεί πως η πρόταση έγινε δεκτή πανηγυρικά από τη Συνέλευση και, φυσικά, δεν πάρθηκε καμιά απόφαση.
Στις 10 Νοεμβρίου, ο Γκουτιέρες κηρύσσει στασιαστή τον Καρράνσα και διορίζει αρχηγό επιχειρήσεων τον Βίγια. Ο Καράνσα έχει ήδη αποσυρθεί στη Βερακρούς και κηρύσσει, με τη σειρά του, στασιαστές τα μέλη της Συνέλευσης. Ο Βίγια αποφασίζει να βαδίσει προς την πόλη του Μεξικού και ζητάει από τον Ζαπάτα να μπλοκάρει τον Καράνσα στη Βερακρούς.
Στις 3 Δεκεμβρίου μπαίνουν στην πόλη του Μεξικού τα στρατεύματα της Μεραρχίας του Βορρά, μαζί με την Συνέλευση και την κυβέρνησή της –ενώ την επόμενη μέρα γίνεται η συνάντηση του Βίγια με τον Ζαπάτα στο Σοτσιμίλκο.
Οι αγροτικοί στρατοί καταλαμβάνουν την πρωτεύουσα και κατέχουν πλέον, σχεδόν το σύνολο της χώρας, ενώ οι δυνάμεις του Καράνσα είναι μια στρατιωτική φράξια ηττημένη, πεταμένη πάνω σε μια λωρίδα ακτής -με καταφύγιο το λιμάνι του Βερακρούς. Όλη η χώρα έχει μετατοπιστεί προς τα αριστερά, κάτω από τη σφοδρή ώθηση των επαναστατών. Ο Ζαπάτα με τον Βίγια ποζάρουν στο Προεδρικό Μέγαρο –κάθονται και στην Προεδρική καρέκλα για να κάνουν πλάκα. Η επανάσταση έχει νικήσει αλλά δεν έχει θριαμβεύσει. Και γι’ αυτό η διάλυση είναι κοντά.

«Θα γυρίσω, θα γυρίσω και θα σε γδάρω μπάσταρδε»
Οι αγρότες που αποτελούν τους στρατούς των Ζαπάτα και Βίγια έχουν εξεγερθεί ζητώντας πίσω τη γη που τους ανήκε. Γι΄αυτό και κυριαρχούν στην ύπαιθρο αλλά μοιάζουν αμήχανοι όταν μπαίνουν στις πόλεις. Το εργατικό κίνημα δεν είναι τόσο ισχυρό και, στην ουσία, οι αγρότες δεν ξέρουν τι να κάνουν με την εξουσία που διαθέτουν. Η κυβέρνηση που έχει προκύψει, αποτελείται από ανίσχυρους μικροαστούς που κατέχουν τις θέσεις αλλά δεν διαθέτουν πραγματική εξουσία. Είναι μια κυβέρνηση ομήρων, παγιδευμένη στην πόλη του Μεξικού –χωρίς όραμα και χωρίς διάθεση για μεταρρυθμίσεις. Δεν αργεί λοιπόν να ξεσπάσει κρίση η οποία δίνει την αφορμή στα μέλη της κυβέρνησης να λιποτακτήσουν και, στη συνέχεια, να ενσωματωθούν στις δυνάμεις του Καρράνσα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαμάχη μεταξύ του στρατηγού Χουάν Μπαντέρας, οπλαρχηγού του Βίγια με το παρατσούκλι «ο Καμπούρης» και του Υπουργού Παιδείας Χοσέ Βασκονσέλος. Μια μέρα ο Βίγια μαθαίνει πως ο Καμπούρης ψάχνει σε όλη την πόλη τον Υπουργό για να του την «μπουμπουνίσει». Ο Γκουτιέρες διαμαρτύρεται έντονα και ο Ζαπάτα καλεί στον οπλαρχηγό του σε απολογία. Ο Καμπούρης λέει πως, πριν την επανάσταση, ήταν φυλακισμένος στην πόλη του Μεξικού για μια κτηματική υπόθεση. Τότε ο Βασκονσέλος προσφέρθηκε να τον υπερασπιστεί, του απέσπασε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και μετά εξαφανίστηκε. Ο Καμπούρης είχε μαζέψει αυτά τα χρήματα με πολλές θυσίες και οικογενειακές στερήσεις.
Ο Βίγια του πρότεινε να αφήσει ήσυχο τον Υπουργό και θα αποζημιωνόταν για τα χρήματα που είχε χάσει, αλλά ο Καμπούρης είπε πως δεν τον ενδιέφεραν καθόλου τα χρήματα πλέον –αλλά δεν μπορούσε να είναι υπεύθυνος για τη διαπαιδαγώγηση των νέων κάποιος τόσο διεφθαρμένος. Και γι΄αυτό, όπου τον έβρισκε θα τον «χαλούσε» εκείνο τον «δικηγοράκο» για να κάνει ένα καλό στη νεολαία του Μεξικού.
Ο Βίγια πείστηκε, κάλεσε τον Βασκονσέλος και του πρότεινε να εγκαταλείψει την πόλη του Μεξικού και να μετατεθεί σε άλλη θέση στην επικράτεια, γιατί, εάν παρέμενε, ο Καμπούρης θα τον σκότωνε, επειδή ήταν «ένας άντρας δίκαιος» και δεν μπορούσες να παίζεις μαζί του. «Εσείς θερίζετε ότι έχετε σπείρει» του είπε ο Βίγια. Ο Βασκονσέλος την κοπάνησε και εντάχθηκε στις δυνάμεις του Καρράνσα. Αλλά και η υπόλοιπη κυβέρνηση διαλυόταν.
Αποφάσισαν λοιπόν να αφήσουν τον Βίγια ήσυχο και να φθείρουν τους ζαπατικούς που δεν είχαν τόση μεγάλη δύναμη μέσα στην πόλη και, επιπλέον εκνεύριζαν τους μικροαστούς λόγω της καθαρά αγροτικής καταγωγής τους. Η εντολή προς τους αξιωματούχους της κυβέρνησης ήταν:
«Εναντίον του Βίγια, δεν θα καταφέρουμε τίποτα προς το παρόν. Για ποιο λόγο μας χρειάζεται αν όχι για σημαία; Όμως με τους ζαπατικούς, τα πράγματα αλλάζουν. Αν σας ζητήσουν χρήματα, δώστε τους, δώστε τους προσέχοντας μόνο να μην ξεφύγουν από το λογαριασμό –όμως αν σας ζητήσουν όπλα ή πυρομαχικά ή τραίνα, ούτε νερό να μην τους δώσετε» (Μαρτίν Λουίς Γκουσμάν).
Προσπαθώντας να εκτελέσουν τέτοιου είδους διαταγές, οι κυβερνητικοί έρχονταν σε σύγκρουση με τους επαναστάτες. Για παράδειγμα:
«Μια ομάδα από δαύτους, απογοητευμένοι που δεν είχαν εξασφαλίσει αυτό που επιθυμούσαν, με εκδικήθηκαν χορεύοντας στην αίθουσα αναμονής, τρομοκρατώντας τα 50 άτομα που ήταν εκεί παρόντα, κάτι που θα μπορούσε να ονομάζεται ‘ο χορός του τουφεκιού και του πιστολιού’. Και αυτοί ήταν από τους πιο ήρεμους –αφού άλλοι, χωρίς να υπεκφεύγουν, απλώς με απειλούσαν με θάνατο, όπως ο στρατηγός που μου ζητούσε τρένα για να σπεύσει προς βοήθεια του χωριού Αμοσόκ, που του είχαν επιτεθεί οι καρρανσικοί. Εγώ τον διαβεβαίωνα ότι δεν διαθέταμε ατμομηχανές, αυτός επέμενε ότι υπήρχαν και όταν, τελικά, εν είδει συμβιβασμού, του πρόσφερα μια πολύ παλιά και σχεδόν άχρηστη –τόσο παλιά που ακόμα έκαιγε ξύλα –εξοργίστηκε τόσο, που μου είπε, εντελώς εν ψυχρώ:
-Εντάξει αφεντικό παίρνω αυτή. Όμως αλίμονο σου μπάσταρδε, αν μου τη φέρεις! Γιατί τότε θα έρθω και θα σε μαυρίσω.
Ακούγοντας τη βρισιά, άρπαξα ένα κρυστάλλινο πρες παπιέ που ήταν πάνω στο τραπέζι μου και έκανα να του το πετάξω στο κεφάλι, ενώ τον ρωτούσα έξαλλος:
-Ποιόν είπες μπάσταρδο;
-Τίποτα αφεντικό, τίποτα –μην αρπάζεσαι, μια κουβέντα ήταν. Όμως για τα υπόλοιπα δεν κάνω πίσω –έτσι και πας να μου τη φέρεις, θα γυρίσω, θα γυρίσω και θα σε γδάρω» (Μαρτίν Λουίς Γκουσμάν).
Τα μικροαστικά στρώματα απέσυραν με γοργούς ρυθμούς την στήριξή τους προς τους επαναστάτες, τα μέλη της κυβέρνησης την κοπανάνε από την πόλη του Μεξικού και ο Ομπρεγόν, βλέποντας καθαρά την αλλαγή συσχετισμών προσφέρει πλήρη στήριξη στον Καρράνσα. Τα πάντα είναι τόσο απλά και γι’ αυτό τρομερά δύσκολα. Αρκεί μια συντονισμένη επίθεση των στρατών των Βίγια και Ζαπάτα –οι δυνάμεις του Καρράνσα είναι ακόμα ασυντόνιστες και οι επαναστάτες υπερτερούν αριθμητικά. Με μια επίθεση θα πετούσαν τους καρρανσικούς στη θάλασσα. Αλλά οι επαναστάτες δεν το κάνουν –διστάζουν και κωλυσιεργούν. Γιατί; Προφανώς, επειδή δεν αισθάνονται άνετα να πολεμούν μακριά από τη γη τους. Δεν έχουν καμιά διάθεση να υπερασπιστούν την κρατική εξουσία –θέλουν απλά τη γη που τους ανήκει και η Βέρακρους είναι κάτι μακρινό και αόριστο. Ο τοπικιστικός χαρακτήρας της επανάστασης, που την προσδιόρισε από την αρχή –τώρα θα την οδηγήσει στην κατάρρευση. Αυτό φαίνεται και από τις αποφάσεις του Βίγια στην πόλη του Μεξικού. Τα συνδικάτα των εργαζομένων ζητούν, ο Βίγια προσπαθεί, αλλά δεν έχει αποκρυσταλλωμένες θέσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που δημιουργείται χάος, διακοπές παροχής ηλεκτρισμού ή υδροδότησης.

Οι επαναστάτες πεθαίνουν όρθιοι
Ο Ομπρεγόν εκμεταλλεύεται την έλλειψη συγκεντρωτικής διοίκησης στους στρατούς των επαναστατών, διακρίνει πως οι σχέσεις των Βίγια και Ζαπάτα περνούν κρίση –λόγω των δολιοφθορών που έχει προκαλέσει η κυβέρνηση στους ζαπατικούς και καταλαμβάνει αιφνιδιαστικά την Πουέμπλα. Πρόκειται για πόλη στην οποία δεν έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις η αγροτική μεταρρύθμιση –και για την οποία ο Ζαπάτα αδιαφορεί.
Μετά την Πουέμπλα, ο Ομπρεγόν δεν καθυστερεί με τους ζαπατικούς αλλά χτυπάει κατευθείαν την Πόλη του Μεξικού από την οποία λείπουν τα στρατεύματα του Βίγια. Καταλαμβάνει την Πόλη του Μεξικού και κόβει, για μια ακόμα φορά, τους επαναστάτες στη μέση. Μόνο που υπάρχει μια διαφοροποίηση στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η πόλη του Μεξικού καταλαμβάνεται από έναν επαναστατικό στρατό (γιατί τέτοιος θεωρούνταν ο στρατός του Ομπρεγόν) –ο οποίος μπαίνει στην πόλη και υπόσχεται μεταρρυθμίσεις. Αλλά, επειδή η συγκεκριμένη ηγεσία προέρχεται από τα αστικά στρώματα, οι Καρράνσα και Ομπρεγόν εξασφαλίζουν την στήριξη ακόμα και των εργατών της πόλης του Μεξικού. Στις 8 Φεβρουαρίου του 1915 γίνεται συνέλευση στον Οίκο του Παγκόσμιου Εργάτη, όπου συγκρούονται δυο τάσεις: αυτή που υποστηρίζει τον Καρράνσα και οι υποστηρικτές του Ζαπάτα. Οι πρώτοι υπερισχύουν μετά από συγκρούσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τα «Ερυθρά Τάγματα» που τα επανδρώνουν εργάτες και θα συμμετάσχουν στην εκστρατεία κατά των Βίγια και Ζαπάτα. Οι διαφωνούντες διοργανώνουν απεργίες και κινητοποιήσεις κατά αυτής της απόφασης.
Ο Ομπρεγόν, ασχολήθηκε κατά πρώτο λόγο με τον Βίγια και κατάφερε, μετά την εκστρατεία στον Βορρά να καταλάβει τις κυριότερες πόλεις του βιγισμού. Οι δυνάμεις του Βίγια αποσύρθηκαν στα βουνά, η αντίσταση συνεχιζόταν στην ύπαιθρο, αλλά η περίφημη Μεραρχία του Βίγια γνώριζε μέρες παρακμής, χάνοντας συνεχόμενες μάχες. Την ίδια στιγμή, οι ζαπατικοί ασχολούνταν με την οργάνωση του νότου –αποκομμένοι εντελώς από τις συγκρούσεις του Βορρά. Στις αρχές του 1916, μόνο μερικές εκατοντάδες άντρες είχαν απομείνει στον Βίγια –ο οποίος πήρε πάλι τον δρόμο για τα βουνά, απ’ όπου συνέχισε την αντίσταση για τέσσερα ακόμα χρόνια.
Ήδη από τις αρχές του 1916, οι αντάρτικες ομάδες του Βίγια είχαν διάφορα επεισόδια με τους Βορειοαμερικάνους –των οποίων η κυβέρνηση είχε αναγνωρίσει τον Καρράνσα και βοηθούσε υλικά-οικονομικά τον στρατό του Ομπρεγόν. Τον Ιανουάριο του 1916, ο Πάμπλο Λόπες –επιτελής τους στρατού του Βίγια –σταμάτησε ένα τρένο στη Σάντα Ισαβέλ της Τσιουάουα και εκτέλεσε 17 Βορειοαμερικάνους επιβάτες. Αυτό το επεισόδιο, που ξεσήκωσε κατακραυγή στις ΗΠΑ, γρήγορα πέρασε σε δεύτερο πλάνο από ένα χτύπημα πολύ πιο τολμηρό. Στις 9 Μαρτίου του 1916, πεντακόσιοι στρατιώτες, με τον Πάντσο Βίγια επικεφαλής, διέσχισαν τα σύνορα και επιτέθηκαν στη βορειοαμερικάνικη κωμόπολη Κολόμπους, αποσυρόμενοι κατόπιν στη μεξικανική πλευρά. Στην εξάωρη μάχη πέθαναν περισσότεροι από 100 Μεξικάνοι και 19 Βορειοαμερικάνοι.
Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες αυτής της «εισβολής» -η πρώτη και μοναδική εισβολή στο έδαφος των ΗΠΑ μέχρι σήμερα –εκ μέρους του Πάντσο Βίγια. Κάποιοι λένε ότι έγινε έξαλλος από τη δολοφονία μιας ομάδας Μεξικανών εργαζομένων που έμπαιναν στις ΗΠΑ, τους οποίους έκαψαν ζωντανούς πυρπολώντας μια δεξαμενή βενζίνης, όπου τους έλουζαν ως «υγειονομικό μέτρο». Άλλοι λένε πως ήταν αντίποινα για τη στήριξη του Ουίλσον στον Καρράνσα. Κάποιοι υποστήριξαν πως ήταν προβοκάτσια ενός κομματιού της αστικής τάξης των ΗΠΑ, που κατάφερε να ωθήσει τον Βίγια σε αυτή την ενέργεια –για να αποκτήσουν οι ΗΠΑ έρεισμα εισβολής στο Μεξικό. Το πιο πιθανό είναι, πως η ενέργεια του Βίγια αποσκοπούσε στο σαμποτάρισμα των οικονομικών συμφωνιών μεταξύ Ουίλσον και Καρράνσα –οι οποίες θα μετέτρεπαν το Μεξικό σε προτεκτοράτο των ΗΠΑ.

Με μια αισιοδοξία, τόσο μακρινή από την πραγματικότητα, ο Βίγια στέλνει γράμμα στον Ζαπάτα και τον καλεί να έρθει με τα στρατεύματά του στον Βορρά και να επιτεθούν μαζί στις ΗΠΑ:
«…το ξεπούλημα της Πατρίδας είναι γεγονός, και κάτω από αυτές τις συνθήκες … αποφασίσαμε να μη χαραμίσουμε ούτε ένα φυσίγγιο παραπάνω στους Μεξικάνους αδερφούς μας και να προετοιμαστούμε και να οργανωθούμε κατάλληλα ώστε να επιτεθούμε στους Αμερικάνους στα ίδια τους τα λημέρια και να τους κάνουμε να καταλάβουν ότι το Μεξικό είναι γη ελεύθερων και τάφος θρόνων, στεμμάτων και προδοτών.
Καθώς η μετακίνησή μας προς τις ΗΠΑ μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από το βορρά, δεδομένου ότι δεν έχουμε πλοία, σας παρακαλώ να μου πείτε αν είστε σύμφωνος να έρθετε εδώ με όλα τα στρατεύματά σας και σε ποια ημερομηνία, για να έχω την ευχαρίστηση να έρθω προσωπικά και να σας συναντήσω και μαζί να ξεκινήσουμε το έργο της ανασυγκρότησης και επέκτασης του Μεξικού, αντιμετωπίζοντας και τιμωρώντας τον αιώνιο εχθρό μας, για τον οποίο θα πρέπει πάντοτε να υποδαυλίζουμε το μίσος και να τους προκαλούμε δυσκολίες και μνησικακίες μέσα στη φυλή μας». Αυτό ήταν το γράμμα ενός επαναστάτη που έχανε τον πόλεμο, αλλά όχι το δικαίωμα να ονειρεύεται ελεύθερος.
Και επειδή τα όνειρα δεν πάνε χαμένα μόνο όταν κάποιος παλέψει για την υλοποίησή τους κόντρα στη λογική –ο Βίγια κατάφερε να ματαιώσει, έστω πρόσκαιρα, τις συμφωνίες ξεπουλήματος του Μεξικού στις ΗΠΑ. Γιατί, όπως το είχε υπολογίσει, στις 15 Μαρτίου του 1916, ένα εκστρατευτικό σώμα Αμερικάνων εισέβαλε στο Μεξικό –σε μια «εκστρατεία αντιποίνων». Επικεφαλής ήταν ο στρατηγός Πέρσινγκ και συμμετείχαν οι ανθυπολοχαγοί Αϊζενχάουερ και Πάτον (ναι, οι γνωστοί). Οι δυνάμεις του Βίγια αποσύρθηκαν και πάλι στα βουνά, οι Αμερικάνοι δεν κατάφεραν τίποτα άλλο εκτός από το να προκαλέσουν συνθήκες σύρραξης μεταξύ Μεξικού και ΗΠΑ και τη λαϊκή αντίδραση των Μεξικανών στους οποίους κυριαρχούσε το σύνθημα «Ζήτω ο Βίγια!». Αυτή ήταν η τελευταία νίκη, σε πολιτικό επίπεδο, της περίφημης Μεραρχία του Βορρά. Το εκστρατευτικό σώμα των ΗΠΑ, αποσύρθηκε στις 2 Ιανουαρίου του 1917, έχοντας καταφέρει μόνο να τορπιλίσει τις συμφωνίες ΗΠΑ-Μεξικού. «Τι νόμιζαν αυτοί οι Αμερικάνοι/ ότι να πολεμάς είναι χορός και καρναβάλι;/ Με τα πρόσωπα γεμάτα ντροπή/ γύρισαν όλοι πίσω στη χώρα τους και πάλι», θα αφηγούνταν αργότερα ένα διάσημο κορρίδο.
Μετά την επικράτηση του στρατού του Ομπρεγόν στο Βορρά, ήρθε η σειρά του Νότου. Μια ακόμα εκστρατεία οργανώθηκε κατά της «Κομμούνας της Μορέλος» η οποία κυριαρχούσε πολιτικά στο Νότο. Επικεφαλής ορίστηκε ο στρατηγός Πάμπλο Γκονσάλες –γνωστός «χασάπης» από την κατάληψη των κεντρικών γραφείων του Οίκου του Παγκόσμιου Εργάτη στο παλιό Τζόκεϊ Κλαμπ της πόλης του Μεξικού. Ο Γκονσάλες εισέβαλε στην πολιτεία της Μορέλος και έκαψε τα πάντα. Οι ζαπατικοί είχαν αποσυρθεί στα βουνά και ήταν έτοιμοι να δώσουν τη μάχη εκεί –ενώ τα στρατεύματα του Γκονσάλες καταλάμβαναν έρημες πόλεις και σκότωναν, βίαζαν, βασάνιζαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους.
Ο Γουόμακ παραθέτει έναν ανώνυμο μάρτυρα της φυγής των χωρικών προς τα βουνά –για να γλιτώσουν τα αντίποινα των συνταγματικών, εκείνες τις μέρες του Μαΐου του 1916: «Η Τεούσλα … παρουσίαζε την όψη ενός πανηγυριού, όμως ενός πανηγυριού πόνου και οργής. Τα πρόσωπα ήταν φρενιασμένα, μουρμούριζαν κάποιες λέξεις και όλοι είχαν στην άκρη των χειλιών μια φορτισμένη φράση για τους συνταγματικούς. Στις συζητήσεις, εναλλάσσονταν τα σχόλια των ειδήσεων με τις πληροφορίες που ζητούσαν εκατέρωθεν οι πρόσφυγες για δρόμους, χωριά, αποσπάσματα στρατοπεδευμένα στις πιο απότομες πλαγιές της οροσειράς, απρόσιτες, άγνωστες, για να πάνε ως εκεί και να αφήσουν τις οικογένειές τους… Έμοιαζε σαν να είχε συγκεντρωθεί εκεί μια και μόνη οικογένεια. Οι πάντες μιλούσαν με απόλυτη εμπιστοσύνη, βοηθούσαν ο ένας τον άλλον και απευθύνονταν στον ενικό, άντρες και γυναίκες που ποτέ πριν δεν είχαν ιδωθεί». Όμως ο ανώνυμος μάρτυρας προσθέτει ότι η πλειοψηφία, από τη στιγμή που άφηναν τις οικογένειές τους σε μέρη «απρόσιτα», επέστρεφαν «για να διεκδικήσουν από τον εχθρό τη γη που τους ποδοπατούσε». Από αυτή την αποφασιστικότητα προέκυψε η αναζωπύρωση, προς έκπληξη του εχθρού, της ζαπατικής αντίστασης των επόμενων μηνών.
Ο Γκονσάλες ακύρωσε τη διανομή της γης και οι αξιωματικοί του στρατού του θησαύριζαν με αγοραπωλησίες χωραφιών. Πίστευε πως είχε νικήσει, αλλά δεν ήταν έτσι. Ο στρατός είχε καταλάβει τα χωριά, αλλά 20.000 ζαπατικοί παρέμεναν στα βουνά, οργανωμένοι σε αντάρτικα, ολιγάριθμα σώματα. Όμως διχόνοια είχε ξεσπάσει και μεταξύ των ζαπατικών –όπου η ριζοσπαστική πτέρυγα βρισκόταν σε αμφισβήτηση από τους συντηρητικούς που περίμεναν την πρώτη ευκαιρία για να συνθηκολογήσουν. Σε αυτό συνέβαλλε και η επιδημία γρίπης που αποδεκάτισε τον πληθυσμό –όσους είχαν απομείνει από την λαίλαπα των συνταγματικών. Ταυτόχρονα, στην πόλη του Μεξικού, ο Ομπρεγόν απομακρυνόταν από τον Καρράνσα. Στη Μορέλος, όλο και περισσότεροι αξιωματικοί του Ζαπάτα δέχονταν την αμνηστία της κυβέρνησης και γύριζαν σπίτια τους, αφήνοντας τον αρχηγό τους απομονωμένο στα βουνά –με όλο και λιγότερους άνδρες.
Τον Μάρτιο του 1919 ο Ζαπάτα, αποφασισμένος να συνεχίσει τη στρατιωτική δράση, έμαθε για τις διενέξεις που λεγόταν πως υπήρχαν ανάμεσα στον Πάμπλο Γκονσάλες και έναν από τους υφισταμένους τους, τον συνταγματάρχη ιππικού Χέσους Γκουαχάρδο. Ήταν γνωστό πως ο Γκουαχάρδο ήταν φονιάς άοπλων χωρικών –αλλά ο Ζαπάτα το αγνόησε και του ζήτησε να περάσει στις γραμμές των ζαπατικών με τους άντρες του. Φυσικά, όλη η ιστορία ήταν παγίδα που είχαν στήσει από κοινού οι Γκονσάλες και Γκουαχάρδο. Ο τελευταίος ενημέρωσε τον Ζαπάτα πως δέχεται να περάσει στις γραμμές του και συναντήθηκε μαζί του. Μάλιστα, ο Γκουαχάρδο έδωσε στον Ζαπάτα τις εγγυήσεις που αυτός ζητούσε, εκτελώντας λιποτάκτες ζαπατικούς που αποτελούσαν μέρος των στρατευμάτων του. Μετά, κανόνισαν συνάντηση στο λατιφούντιο της Τσιναμέκα, για τις 10 Απριλίου. Όπως φαίνεται, στον Ζαπάτα έφτασαν φήμες και προειδοποιήσεις ότι θα έπεφτε σε παγίδα, αλλά αυτός τις αγνόησε –αντίθετα με ότι είχε κάνει σε παλιότερες εποχές. Το αντάρτικο ένστικτό του είχε αμβλυνθεί στην απεγνωσμένη αναζήτηση συμμάχων –από όπου κι αν προέρχονταν αυτοί.
Στις 10 Απριλίου του 1919, όταν ο Ζαπάτα μπήκε με τη φρουρά του στην Τσιναμέκα, τον υποδέχτηκε στον περίβολο του λατιφουντίου μια ομοβροντία τουφεκιών. Και πέθανε εκεί, επιτόπου. Το πτώμα του μεταφέρθηκε στην Κουάουτλα για να το δει ο λαός και να μην μείνουν αμφιβολίες για τον θάνατό του.
Στον Βορρά, ο Βίγια, μετά την αποχώρηση των Αμερικάνων συνέχισε να αντιστέκεται –χωρίς ελπίδα. Σε μια από τις τελευταίες τους επιδρομές στην πόλη Οχινάγα –τον συνάντησε η Νέλι Καμπομπέγιο η οποία περιγράφει:
«Η επίθεση του Βίγια στην Οχινάγα είχε για στόχο την αγορά μερικών πραγμάτων που χρειαζόταν γι΄αυτόν και τα παλικάρια του. Φτάνοντας, οι φίλοι του τον είδαν λυπημένο και σκεφτικό. Όπως είπε, ήταν πλέον πολλά τα παλικάρια που είχαν πεθάνει: ο Καντελάριο Σερβάντες στη Ναμικίπα, πολεμώντας τους Βορειοαμερικάνους τους τελευταίους μήνες του 1916 –ο Παμπλίτο Λόπες, αυτός που έκαψε το Κολόμπους, αδερφός του Μάρτιν, που εκτελέστηκε στην Τσιουάουα, ο Χοσέ Ροντρίγκες, αρχηγός του ιππικού του, ο Φιέρρο, που ήταν ο ‘πιστός του σκύλος’, και πολλοί άλλοι που τόσο του έλειπαν. Αφού είχε αγοράσει τα αντικείμενα, τα είπαν για λίγο με τη δόνια Μαγδαλένα και της μίλησε μόνο για τα νεκρά παλικάρια στο Κολόμπους –τον Ορτίς, τον Καστίγιο, τον Βάργκας και άλλους. ‘Όμως δεν πρέπει να παραδοθούμε’, είπε ο στρατηγός Βίγια. ‘Γιατί να παραδοθούμε; Θα συνεχίσουμε μέχρι να πέσει από το δέντρο ο δον Βένους (Βενουστιάνο Καράνσα)’. Και κατόπιν έκανε μεταβολή και απομακρύνθηκε σέρνοντας τα σπιρούνια».
Μετά την αποτυχημένη συνεργασία με τον Φελίπε Άνχελες (που οδήγησε στην εκτέλεση του τελευταίου από τους κυβερνητικούς) και επωφελούμενος την πτώση του Καρράνσα, ο Βίγια εκτελεί την τελευταία του παράτολμη ενέργεια. Αφού ναυάγησαν οι συνομιλίες που ξεκίνησε με τον προσωρινό πρόεδρο Ντε λα Ουέρτα και ενώ ο στρατός τον κυνηγούσε, πέρασε με τα απομεινάρια της Μεραρχίας του την έρημο Μπολσόν ντε Μαπιμί (εκατοντάδες χιλιόμετρα χωρίς σταγόνα νερού) και κατέλαβε αιφνιδιαστικά τον οικισμό του Σαουσίγιο. Αυτή ήταν η προσφιλής τακτική του Βίγια –πρώτα χτυπούσε και μετά διαπραγματευόταν. Έτσι έκανε και τώρα και έτσι κατάφερε να πάρει αμνηστία, χωρίς να χάσει τον βαθμό και το αξίωμά του.
Ο Βίγια πέρασε τρία χρόνια δουλεύοντας το αγρόκτημά του στο Κανουτίγιο με τη φρουρά του. Στις 20 Ιουλίου του 1923, πήγαινε με το αυτοκίνητό του στο Παρράλ από το Κανουτίγιο, μαζί με πέντε άντρες του. Μια ομάδα που του είχε στήσει ενέδρα, άνοιξε πυρ εναντίον του σ’ ένα δρόμο της πόλης –έπεσαν πάνω από 100 πυροβολισμοί και, φυσικά, δεν έμεινε κανένας ζωντανός από όσους ήταν στο αυτοκίνητο του Βίγια.
Σχεδόν πέντε χρόνια μετά, στα μέσα Ιουλίου του 1928, όταν μόλις είχε εκλεγεί για δεύτερη προεδρική θητεία, δολοφονήθηκε επίσης με πυροβολισμούς –όπως προηγουμένως ο Μαδέρο, ο Ζαπάτα, ο Καράνσα και ο Βίγια –ο τελευταίος από τους πρωταγωνιστές της επανάστασης, ο στρατηγός Αλβάρο Ομπρεγόν.

Τίποτα δεν τελειώνει, ακόμα και όταν έχει τελειώσει
Η μεξικάνικη επανάσταση είχε προ πολλού ηττηθεί, αλλά τα αποτελέσματα της έμειναν ζωντανά, μέχρι την εποχή της διακυβέρνησης του Λάσαρο Κάρδενας. Και ίσως, κάτι από τις ιδέες εκείνων των ανθρώπων να έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας. Γι΄αυτό, μάλλον, οι σύγχρονοι Ζαπατίστας έκαναν το «βήμα πιο πέρα» με την 6η Διακήρυξη της Ζούγκλας Λακαντόνα. Γιατί έμαθαν από το δικό τους παρελθόν πως –όσο δύσκολο είναι να ανατρέψεις τις ελεεινές κυβερνήσεις, άλλο τόσο και ίσως, ακόμα πιο δύσκολο είναι να δώσεις πρακτική υπόσταση στις ιδέες σου. Και αυτές οι ιδέες, αυτές οι πρακτικές να αφορούν όλον τον κόσμο –όχι μόνο αυτούς που συμμετέχουν στην προσπάθεια, αλλά και αυτούς που δεν ξέρουν, δεν μπορούν και δεν περιμένουν πια.
Ο Κάρλος Φουέντες αφηγείται ότι, διασχίζοντας κάποτε μαζί με ένα Βορειοαμερικάνο συγγραφέα τα χωριά της κοιλάδας της Μορέλος «σταματήσαμε σ’ ένα ανώνυμο χωρίο, ξεχασμένο από τους οδικούς χάρτες και από τις πινακίδες κυκλοφορίας. Ρωτήσαμε έναν αγρότη πως ονομαζόταν το χωριό. Μας απάντησε: Γκαρντούνιο, σε καιρό ειρήνης –Ζαπάτα, σε καιρό πολέμου». Νομίζω πως πλέον, πολλά μέρη του Μεξικού πέρα από τα κανονικά τους ονόματα σε καιρό ειρήνης, λέγονται και «Ζαπάτα –αν θέλετε πόλεμο». Νομίζω πως οι εξεγερμένες κοινότητες της Τσιάπας, το Ατένκο και η Οαχάκα λέγονται πλέον «Ζαπάτα –αν θέλετε πόλεμο». Κι αυτό σημαίνει πως τίποτα δεν τέλειωσε και τίποτα δεν χάθηκε ακόμα.

Posted by...The Motorcycle boy at 10:43 π.μ. 11 comments